Oude afleveringen rubriek Uitgelicht
Het kan wéér gruwelijk mis gaan
De risico’s die tot het Toeslagenschandaal hebben geleid, zijn niet verdwenen, stelde voorzitter Van Nispen van de enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening:vast bij de presentatie van hun eindrapport Blind voor mens en recht:
De blindheid voor mensen en voor hun rechten is er nog steeds. Een indringende constatering is dan ook dat het wéér gruwelijk mis kan gaan. Dit kan morgen weer gebeuren, zo lang de overheid zich niet aan de eigen wetten houdt. Zo lang grondrechten niet worden gerespecteerd, waarborgen ontbreken en rechtsstatelijk handelen niet dagelijks in praktijk wordt gebracht. Zo lang geen invulling wordt gegeven aan macht en tegenmacht. Zo lang de staatsmachten blind blijven voor mens en recht. Zo lang blijft het risico bestaan dat mensen door overheidshandelen worden vermorzeld. Dat kan ieder van ons overkomen.
(26.02.2024)
Liggen onze grondrechten écht vast?
NRC had op 29 december 2023 een interview met Bart Jan van Ettekoven, die stopt als voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Hij stond in het artikel onder andere stil bij de belangstelling voor de Grondwet en grondrechten en de ideeën rond constitutionele toetsing.
Van Ettekoven stelde dat in de Nederlandse Grondwet klassieke grondrechten, als vrijheid van meningsuiting, recht op privacy en het discriminatieverbod, weliswaar uitstekend verwoord zijn, hij voegde er echter onmiddellijk een ‘maar’ aan toe:
‘De Grondwet zelf maakt het mogelijk dat die grondrechten bij wet kunnen worden beperkt, via een wet die door de Tweede en Eerste Kamer is aangenomen. We hebben dus een stelsel van grondrechten waarop je met een wetje inbreuk kunt maken. Dus jawel, we hebben vrijheid van meningsuiting, maar we kunnen het wettelijk zo regelen dat burgers daar geen gebruik van kunnen maken. Keurig gedaan, staatsrechtelijk volgens de regels. Maar niet in orde. Laten we ervoor zorgen dat we internationaalrechtelijk niet door de bodem zakken.’
(03.01.2024)
Krachtig signaal
In haar column in Trouw van 28 november 2023 schrijft hoogleraar constitutioneel recht Ingrid Leijten dat de zege van de PVV een krachtig signaal moet zijn om onze rechtsstaat te versterken, bijvoorbeeld door het verbod op toetsing aan de Grondwet op te heffen en een constitutioneel hof in te stellen.
Ze schreef in haar column dat de Duitsers bijna van hun stoel vielen toen ze op een Duits-Nederlands juristencongres vertelde Nederland geen constitutionele toetsing kende:
Dat er dus in Nederland geen rechter is die kan controleren of bij het maken van wetten de daarvoor in de Grondwet vastgelegde procedure is gevolgd. Zolang de andere machten dit gebrek opvatten als de eervolle taak om zo goed als zij kunnen gestalte te geven aan die Grondwet, valt het Nederlandse systeem elders nog wel te verkopen. Waar het tot een rechtsstatelijk kop-in-het-zand-steken leidt of dat althans gedoogt, hebben we weinig om trots op te zijn.’ (06.12.2023)
Hoe goed kent u de Grondwet?
In het Nederlands Juristenblad van 2 juni 2023 publiceerde Jelle But het artikel ‘Grondwet begrepen door gewone mensen’. Hij doet onderzoek naar de internalisering van het constitutioneel recht.
In het onderzoek geeft 91 procent van de respondenten aan dat ze de Grondwet belangrijk vinden. Zo’n 74 procent zegt de Grondwet ‘op hoofdlijnen’ te kennen, 7 procent denkt de Grondwet ‘goed’ te kennen en 19 procent antwoordt de Grondwet ‘helemaal niet’ te kennen.
Volgens Jelle But zijn de Nederlanders tamelijk zelfverzekerd over hun kennis van de Grondwet. De vraag of de respondenten wisten over wat voor soort normen en waarden het de Grondwet gaat – zonder de exacte inhoud te kennen - antwoordt 89 procent deze te kennen. Maar liefst 42 procent echter geeft aan nooit een artikel uit de Grondwet te hebben gelezen … \
(06.08.2023)
Mag je een partij verbieden?
De volksvertegenwoordiging staat in principe open voor alle leden van het volk, mits ze voldoende stemmen halen. Welke overtuigingen ze koesteren doet er niet toe. Al leggen ze wel een eed (of belofte) af op de Grondwet, dat schept toch enige verplichting, zou je zeggen. Temeer omdat daar sinds kort, afgelopen augustus, de volgende bepaling aan is toegevoegd: 'De Grondwet waarborgt de grondrechten en de democratische rechtsstaat.
Aldus Stevo Akkerman in Trouw van 18 november 2022. Er gaan steeds meer stemmen op om Forum voor Democratie te verbieden. Hebben we dat punt bereikt toen Forum-Kamerlid Guido van Meijeren bedacht dat je met een volksopstand de regering kon verdrijven? Zou Forum dezelfde weg opgaan als de Centrumpartij '86? Die werd in 1998 door de rechter verboden onder verwijzing naar art. 8 Gw.
Stevo Akkerman aarzelt. Sinds 2018 vraagt de Tweede Kamer om een Partijwet waarin expliciet vastligt wat je als partij moet hebben gedaan om verboden te worden. Die wet afwachten of nu ingrijpen? Akkerman breekt zich er nog steeds het hoofd over.
(21.11.2022)
Democratische rechtsorde
Op 2 juni 2022 hield Herman Tjeenk Willink in de Gotische Zaal van de Raad van State de lezing ‘Tot zover ben ik gekomen’. De oud vice-president van de Raad van State begon zijn publiek te vertellen dat ze niets nieuws zouden horen. Wat hij ging zeggen, zei hij al heel lang, maar er werd tot u toe niet naar hem geluisterd.
Zoals het nu gaat, gaat het mis, hield Herman Tjeenk Willink zijn toehoorders voor:
Het functioneren van de overheid zelf holt de democratische rechtsorde uit die ook een sociale rechtsorde pretendeert te zijn. Daarvan worden burgers die van de overheid afhankelijk zijn, zij die het niet zo goed getroffen hebben, als eersten het slachtoffer. [...]
Burgers zijn de laatste veertig jaar onzeker geworden over wat zij van de overheid mogen verwachten. De sociale grondrechten, ‘kernverantwoordelijkheden’ van de overheid, werden in 1983 met algemene stemmen in de Grondwet opgenomen, maar speelden de afgelopen 35 jaar in het politieke debat nauwelijks een rol. Het besef dat de klassieke en sociale grondrechten met elkaar verband houden, niet voor niets in één hoofdstuk zijn opgenomen, lijkt te zijn verdwenen.
(29.06.22)
Nu is het aan ons
Schrijver Eva Rovers signaleert dat in verschillende landen om ons heen inwoners meepraten en meebeslissen over maatschappelijke zaken als klimaat, biodiversiteit en energietransitie. Voor zo’n burgerberaad wordt een groep burgers door het lot aangewezen. Ze krijgen de opdracht samen op zoek te gaan naar oplossingen. Rovers schrijft: 'Geen debat dus, maar een dialoog, geen meningenuitwisseling, maar uitwisselingen van waarden en perspectieven'.
Rovers wil met haar ‘oproep tot echte democratie’ – de subtitel van het boek - laten zien ‘dat de kennis en ervaring van burgers onmisbaar zijn voor het te lijf gaan van de grote problemen van deze eeuw’:
Dat bewustzijn moet niet alleen tot politici doordringen, maar ook tot burgers zelf. Veel mensen zijn gaan geloven dat onze macht niet verder reikt dan het stemhokje of onze portemonnee. Maar we zijn zo veel meer dan kiezer en consument. We zijn inwoners van een dorp, een stad, van een land, een planeet.
Zie voor informatie over het boek Pas verschenen. Voor meer informatie kijk op www.bureauburgerberaad.nl.
U kunt er ook een petitie voor het organiseren van burgerberaden tekenen.
(16.05.22)
Gemeenschap der Rede
Kerken, moskeeën en synagogen mochten open blijven tijdens de lockdown, culturele instellingen moesten dicht en bleven dicht. In Amsterdam vroeg directeur Joeri Albrecht van debatcentrum De Balie zich op 16 januari af waarom ze van De Balie geen gebedshuis zouden maken. De Balie kwam met een statement:
Gedreven door een diepgeworteld geloof in de open samenleving richtten wij het Levensbeschouwelijke Genootschap de Gemeenschap der Rede op. De Gemeenschap der Rede is laagdrempelig, pragmatisch en inclusief; de toegang is voor iedereen gratis. Op deze manier kunnen wij ook de podiumkunstenaars en zzp’ers die nu van hulp verstoken zijn weer aan het werk krijgen.
Tot een toetsing of de Gemeenschap der Rede als kerkgenootschap zou kunnen worden erkend, zal het waarschijnlijk niet komen. Uiteindelijk zou het nieuwbakken kerkgenootschap de deuren van De Balie toch niet voor de schare gelovigen ontsluiten.
(01.02.22)
Kraakhelder
Een dag voor de installatie van de nieuwe Tweede Kamer op 31 maart 2021 twitterde Pieter Omtzigt:
Morgen zal ik aanwezig zijn bij de installatie van de nieuwe Kamer en mijn zetel als Kamerlid innemen. Vergeet niet, ik zit er niet voor mijn eigen kiezers of voor het CDA. Artikel 50 van de Grondwet is kraakhelder. De Staten-Generaal vertegenwoordigen het gehele Nederlandse volk. Volksvertegenwoordiger is het hoogste ambt dat we kennen in dit land.
De opgaven waar we als land voor staan zijn enorm. Door COVID-19 zitten we in de grootste crisis sinds WOII, de wooncrisis. En er zijn grote problemen met macht en tegenmacht die om oplossingen vragen. Dat begint bij een parlement dat zijn controlerende functie serieus neemt.
(30.03.21)
Wisselgeld
Sheila Sitalsing maakte zich in haar column in de Volkskrant van 6 maart 2021 boos over het gemak waarmee de avondklok steeds verlengd werd:
Eerst lever je als burger het grondwettelijke recht in om je vrij te bewegen in de buitenruimte en geef je de nacht aan de staat (…) in het vertrouwen dat je dit doet voor een afgebakende periode. De premier heeft je om dit vertrouwen verzocht; hij heeft erbij staan janken dat hij het opsluiten 'verschrikkelijk' vindt, en dat hij 'als eerste' van de avondklok af wil, het is 'de maatregel die bovenaan staat, bovenst aan, in goed Nederlands, om te schrappen', zo had hij op 22 januari nog gezworen. Enkele ogenblikken later is dit grondrecht wisselgeld geworden, een ding waar wij volgens de mannen in wier handen de bescherming van de rechtsstaat ligt, vanzelf aan wennen als je ons maar wat te spelen geeft, een dingetje dat eenvoudig ingewisseld kan worden voor een extra lang rondje door de Hema.
Hoogleraar sociale psychologie Tom Postmes van de Rijksuniversiteit Groningen vroeg zich in de Telegraaf van 6 maart 2021 af of er wellicht sprake was van acceptatie: 'Het effect is goed en het drukt toch wat minder zwaar op de mensen'. Maar het uitblijven van protest is iets anders dan acceptatie, zegt Postmes: 'De maatregel is nog even omstreden als hij was. De weerzin is niet minder geworden.'
(07.03.21)
Meer vrijheid dankzij coronaprik?
Mag je iemand die zich tegen corona laat inenten, privileges geven bij het reizen en bij bezoek aan horeca en evenementen? Volgens het College voor de Rechten van de Mens lijkt het vooralsnog een schending van de privacy te zijn, omdat je op deze manier mensen dwingt hun medische gegevens prijs te geven.
Jan-Peter Loof van het College voor de Rechten van de Mens zei in Trouw van 23 december 2020 dat er voor het belonen van de coronaprik in elk geval nieuwe wetgeving nodig is. Deze zou moeten regelen dat het recht op privacy in dit specifieke geval mag afwijken van de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Maar - zo vroeg hij zich af - is de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer die uit zo'n nieuwe wet voortvloeit, noodzakelijk en proportioneel?
(02.02.21)
Rechtspraak niet meer openbaar
NRC-columnist Folkert Jensma schreef in de krant van 1 augustus 2020:
Toen ik drie weken geleden een strafzitting bijwoonde, drong het tot me door. De rechtspraak is nu al drie maanden niet meer openbaar. De burger mag er helemaal niet meer bij. Journalisten mogen naar binnen, mits tevoren aangemeld en met niet meer dan drie tegelijk. (…)
Twee maanden geleden mailde een lezer die de strafzaak over de moord op haar kapper had willen bijwonen, dat ze nul op het rekest kreeg. Die zitting was digitaal te volgen, onder meer voor journalisten, maar zij mocht niet inloggen. De rechtbank vreesde dat deze burger via Skype de zitting ook zou opnemen. Er was weliswaar niets wat daar op wees, maar de rechtbank zag grote privacy-bezwaren. Geen risico’s met Twitter of YouTube filmpjes. Klagen hielp niet. De rechters waren onverbiddelijk.
(20.08.20)
Felle kritiek op noodverordening
Staatsrechtdeskundige Jan Brouwer van de Rijksuniversiteit Groningen betoogde in het Algemeen Dagblad van 28 april 2020 dat de noodverordening van 23 maart veel te ver ging en dat er geen juridische grondslag voor was:
Er mag heel veel niet volgens de nieuwe regels. Ik snap dat daar een heel goede reden voor is, maar als de overheid haar burgers aan de voorschriften houdt, dan moet zij die zelf ook in acht nemen. In de Grondwet staan de meest belangrijke voorschriften.
(28.04.20)
Het risico van samenkomen
Bij het verbod op bijeenkomsten in het kader van de coronacrisis op 23 maart 2020 besloot het kabinet een uitzondering te maken voor religieuze bijeenkomsten met maximaal dertig personen.
Columnist Stevo Akkerman realiseerde zich op 3 april in Trouw:
Stel dat de oud-gereformeerde gemeente in Nederland te Krimpen aan den IJssel haar sterk afgeslankte diensten niet meer mag houden, de geloofsvrijheid is er nog steeds. De predikant van die kerk kan nog steeds verkondigen, zoals hij deed in een brief aan het stadsbestuur, dat God een virus heeft gezonden om erop te wijzen dat de overheid 'weer geheel dient te worden afgestemd op Zijn wil en wet'. (…) Het gaat niet om opvattingen - hoe onverteerbaar ook - het gaat om het risico van samenkomen. Geloof wat je wil, maar doe het even niet samen in een gebouw. In de christelijk-gereformeerde Maranathakerk op Urk - een ander voorbeeld - gaan ze met maximaal dertig man door om 'met elkaar God groot te maken'. Maar zou Hij kleiner worden als de gelovigen thuisbleven?
(03.04.20)
De staat kent zijn plaats niet meer
Filosoof Ger Groot schreef in het Opinie-katern van NRC Handelsblad van 3 augustus 2019 een essay over de wet die het dragen van boerka's verbiedt. Handhaving lijkt nauwelijks mogelijk en de wet zorgt vooral voor reuring, vindt Groot. Hij vindt deze wetgeving slecht voor ons wettelijk bestel: 'Dat het boerkaverbod er toch gekomen is, wijst erop dat het symbolische karakter het gewonnen heeft van de praktische aspecten.'
'De staat kent zijn plaats niet meer', vindt Ger Groot:
Wanneer overtuigingen een wettelijke status krijgen, gebeurt er iets akeligs. De staat, die spreekt bij monde van de wet, maakt ze daarmee tot de zijne en gaat ze via ge- en verboden voorschrijven aan zijn burgers. Het neutrale bouwsel dat ooit was opgetrokken om de Nederlandse samenleving in goede banen te leiden, legt zijn neutraliteit af en maakt zich tot een morele of wereldbeschouwelijke instantie. In Nederland hadden we ooit afgesproken dat dat laatste alleen aan de samenleving en de burger toekwam.
(05.08.19)
Statenverkiezingen in Caribisch Nederland
In 2010 zijn Saba, Sint-Eustatius en Bonaire bijzondere gemeenten van Nederland geworden. Bij deze operatie werd vergeten om de drie bij een provincie in te delen met als gevolg dat de Nederlandse staatsburgers daar niet in de gelegenheid zouden zijn om (indirect) hun stem uit te brengen voor de Eerste Kamer.
Om het probleem op te lossen is de Kieswet aangepast en daarvoor moest in 2017 ook de Grondwet veranderd worden. Aanvankelijk was het plan om de drie betrokken eilandsraden mee te laten stemmen voor de Eerste Kamer. Daar deed zich echter de moeilijkheid voor dat net als bij de gemeenteraden ook niet-Nederlanders voor de eilandraden mogen stemmen, terwijl voor de Statenverkiezingen het Nederlanderschap een vereiste is.
Voor de drie kleine Caribische eilanden is daarom een aparte verkiezing in de Kieswet bedacht. Tegelijk met de eilandsraadverkiezingen mogen de kiesgerechtigden met een Nederlandse nationaliteit op de eilanden ook hun stem uitbrengen voor een ‘kiescollege’. Dit college heeft als enige taak mee te doen aan de Eerste Kamer-verkiezingen. Samen zijn de drie eilanden goed voor 0,11 Kamerzetel.
(19.03.19)
Nashville-verklaring
De door 250 Nederlanders ondertekende Nashville-verklaring leidde tot felle discussies. Mogen de ondertekenaars zich beroepen op de vrijheid van meningsuiting van art. 7 Gw? Zijn homo’s en transgenders door de verklaring gediscrimineerd op grond van art. 1 Gw? Welk recht weegt zwaarder?
Hoogleraar rechtsfilosofie Thomas Mertens zei er in dagblad Trouw van 8 januari 2019 het volgende over:
Hier lijkt mij toch vooral de boodschap: wij christenen zijn in de verdrukking en we houden vast aan onze waarheid. Dat is mijn waarheid niet en ook niet die van vele anderen, maar ze mogen het van mij zeggen. En van de rechter ook, vermoed ik. Het is een gevecht van een groep die zich in de verdrukking voelt in deze seculiere tijd en die waarschijnlijk nog steeds de openstelling van het huwelijk voor mensen van het gelijke geslacht betreurt. Tolerantie voor onwelgevallige meningen is cruciaal voor de vrije meningsuiting.
(12.02.19)
Interview op de fiets
Bastiaan Rijpkema schreef in NRC Next een column over het interview op de fiets van Tijs van den Brink had met minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge. Hij hoorde De Jonge in een bijzin zeggen dat deze samenwerking met de PVV 'in beginsel' niet uitsluit.
Voor alle zekerheid reikte Rijpkema de minister in zijn column 'een Grondwet vol redenen' aan tegen zo'n samenwerking.
Het kan uiteraard aan de ademnood van beide fietsers hebben gelegen, maar er werd geen woord gewisseld over de voorstellen van de PVV. Het willen sluiten van alle moskeeën (in strijd met art. 6 Gw), het willen sluiten van alle islamitische scholen (art. 23 Gw), het weren van moslims uit het leger (art. 1 Gw), en inmiddels ook het willen ontnemen van stemrecht aan Nederlanders met een dubbele nationaliteit, zelfs als ze praktisch niet van hun andere nationaliteit af kunnen komen, zoals Marokkaanse Nederlanders (art. 4 Gw). Stuk voor stuk glasheldere, principiële en grondwettelijke redenen om samenwerking uit te sluiten, totdat de PVV afstand doet van haar antirechtsstatelijke standpunten.
(02.08.18)
Verdienmodel
In een bijdrage in het Dagblad van het Noorden van 28 mei jl. omschreef prof. Nico van Eijk dat veel van de opwinding over de nieuwe Europese privacyregels neerkomt op stemmingmakerij. Het misverstand is volgens Van Eijk dat het onder het mom van privacybescherming feitelijk om consumentenbescherming gaat. In zijn ogen is das het echte probleem:
Om het anders te formuleren: de voornaamste reden waarom persoonsgegevens zo belangrijk zijn, is omdat ze een steeds grotere rol spelen in het verdienmodel van organisaties. Hier ligt de kern van het probleem én de oplossing. In plaats van nog meer regels moeten organisaties hun gedrag verbeteren en de consequenties aanvaarden van het (laten) misleiden van burgers.
(29.05.18)
Koningin Julianalaan
In zijn column van 17 januari 2018 in dagblad Trouw stelt Lex Oomkes vast dat de laagdrempeligheid in de Nederlandse politiek lange tijd een zegen geweest is, maar dat deze meer en meer in een nadeel verandert:
Het is natuurlijk ontzettend leuk dat ome Jan zich al jaren boos maakt over 'die daar op het stadhuis' en dan de consequenties uit zijn gemopper trekt, maar wat nu als ome Jan van plan is in de gemeenteraad slechts de belangen van de Koningin Julianalaan te dienen en dat voor het overige de problemen in de gemeente hem een zorg zullen zijn? En wat nu als niet alleen ome Jan de stoute schoenen aantrekt, maar tante Sjaan van de Churchillaan voor haar buren hele andere belangen ziet?
(20.08.18)
De geschiedenis is nooit af
Op 12 december 1917 kreeg Nederland algemeen kiesrecht voor alle mannen, vrouwen kregen passief kiesrecht en hun uitsluiting van het actief kiesrecht werd uit de Grondwet geschrapt. Ook nam Nederland afscheid van het districtenstelsel.
Aan het feit dat dit binnenkort honderd jaar geleden is zou een grote festiviteit gewijd worden, maar de Tweede Kamer blies die plotseling af. Het parlement wil alleen maar aandacht geven aan de invoering van het vrouwenkiesrecht in 1919.
Historicus James Kennedy sprak er in Trouw van 28 oktober 2017 zijn verbazing over uit:
Juist omdat de Nederlandse democratie meerdere mijlpalen heeft gekend is het belangrijk dat meerdere mijlpalen worden herdacht. Dat is een belangrijk inzicht, want het onderstreept dat de geschiedenis nooit 'af' is. Het ontstaan van de democratie in dit land bleek een proces van vallen en opstaan. De geschiedenis van dc Nederlandse democratie is een wordingsgeschiedenis. Een onafgemaakt project - ook in 2017 - waar we hard aan moeten werken. Dit wijkt af van denkbeelden in de Tweede Kamer die de geschiedenis vooral wil vatten in de Canon van Nederland en het zingen van het Wilhelmus.
(31.10.17)
Campagne voeren in Nederland
De zaak rond de Turkse ministers die naar Nederland wilden komen om Turkse Nederlanders toe te spreken deed de gemoederen hoog oplaaien. Het Nederlands Juristenblad (2017/666) vroeg staatsrecht-hoogleraar Paul Bovend’Eert of het kabinet voldoende argumenten om de grondwettelijke vrijheid van vergadering in te perken.
'Eigenlijk zie ik helemaal geen juridische grondslag om de Turkse ministers, die niet als bewindspersoon maar in hun hoedanigheid van lid van de partij van Erdogan naar Nederland komen, te verbieden om campagne te voeren voor een referendum onder Turkse Nederlanders die in Turkije stemrecht hebben. Het recht van vrijheid van meningsuiting en vergadering geldt ook voor niet-Nederlanders die op Nederlands grondgebied zijn.'
(24.08.17)
Grondwet levend document
Met het in de Grondwet opnemen van het recht op een eerlijk proces ben je er nog niet, aldus Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak. In de praktijk zal er alleen iets veranderen als het verbod voor rechters om wetten aan de Grondwet te toetsen wordt opgeheven. Nederland is een van de weinige rechtsstaten ter wereld waarin rechters dat niet mogen. Bakker: ‘De rechter kan de overheid nu alleen via een omweg corrigeren, door haar te houden aan internationale verdragen waar de handtekening van Nederland onder staat. In die verdragen staan dezelfde grondrechten als in de Grondwet. Maar een garantie dat de betreffende wet dan ook wordt ingetrokken of aangepast, is er niet. Die is er wel als je kunt toetsen of een wet in strijd is met de Grondwet.’
De Grondwet moet een levend document worden voor de Nederlandse bevolking, aldus Bakker: ‘De Grondwet moet zijn wat die in veel landen is: het kloppend hart van de democratie.’
(30.05.17)
Nep-rechtbank
Geert Corstens was tot 2014 president van de Hoge Raad. Laatst vertelde hij in een interview in het Dagblad van het Noorden van 3 december 2016 zich bont en blauw te hebben geërgerd aan de tweets van Wilders tijdens het ‘Minder Marokkanen’ proces:
‘Neem die tweet waarin hij het over de nep-rechtbank heeft. De nep-rechtbank, dat kún je niet zeggen. Deze man is politicus, hij is onderdeel van ons parlementaire democratische systeem. Essentieel daarin is een onafhankelijke rechtspraak, die door de andere machten wordt gerespecteerd.'
(13.12.16)
Nieuwe Grondwet met slechts 25 artikelen
Onlangs verscheen bij Wolters Kluwer in Deventer Schets van een Korte Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden van voormalig burgemeester Paul Scholten van Arnhem. Hij schreef het 77 pagina’s tellende boekje om een discussie over de Grondwet op gang te brengen. Aanleiding was de brief van 14 juli 2016 waarin de voorzitters van Eerste en Tweede Kamer de regering vroegen een staatscommissie in het leven te roepen die ‘een antwoord zou moeten geven op de vraag of het parlementair stelsel (…) voldoende toekomstbestendig is en die zo nodig voorstellen doet voor aanpassingen’.
Scholten stelt vast: ‘Onze samenleving heeft behoefte aan een nieuw gezamenlijk houvast. En dat zou de Grondwet kunnen bieden. Maar dan moeten er twee dingen gebeuren: Zij moet korter, want ze is nu veel te lang en niemand leest haar en niemand kent haar. Tegelijk kunnen we vernieuwingen aanbrengen zodat alles weer voldoet aan de eisen van de huidige tijd.’
De huidige Grondwet telt acht hoofdstukken met 142 artikelen. In zijn Schets heeft de Grondwet van Scholten niet meer dan in totaal 25 artikelen. De meeste zaken kunnen volgens de auteur ook geregeld worden bij gewone wetgeving.
(20.11.16)
Speciale editie Bild
In de opvangcentra voor vluchtelingen in Duitsland is begin oktober een speciale editie van Bild uitgedeeld met de eerste negentien artikelen van de Duitse Grondwet vertaald in het Arabisch. Bild schrijft in het nummer dat de mensen in Duitsland dankzij de Grondwet ‘al meer dan 65 jaar in vrijheid met elkaar samenleven’. Verderop schrift men: ‘We hebben dus geen nieuwe regels nodig. We hebben de Grondwet waar iedereen die hier woont zich aan moet houden.’
In het verleden was Bild vaak kritisch over de komst van vluchtelingen naar Duitsland. Sinds de recente vluchtelingenstroom via de Balkan op gang kwam, voert Bild onder de noemer ‘Wir Helfen’ campagne vóór de vluchtelingen.
(08.10.15)
Ontzien gelovigen
In NRC Handelsblad van 8 augustus 2015 maakte filosoof Sebastien Valkenburg zich boos over ‘die rare veronderstelling dat de godsdienstvrijheid er is om gelovigen te ontzien’. Hij vervolgde:
De omkering aller waarden had nauwelijks completer kunnen zijn. In hun eigenlijke betekenis creëren grondrechten een publieke ruimte waar burgers hun zegje mogen doen of zich anderszins kunnen uiten. In hun geperverteerde vorm maken ze iemands mogelijke gekwetstheid tot toetssteen. Zo krijg je een publieke ruimte waarvan de lengte van tenen bepaald hoe groot die is. Of hoe klein, is hier een rakere typering.
(27.08.2015)
