Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Kiesraad bepleit wijzigingen Referendumwet

In een evaluatie van het Oekraïne-referendum van 6 april komt de Kiesraad tot de conclusie dat de Wet raadgevend referendum uit 2015 in de praktijk enkele duidelijke onvolkomenheden en weeffouten blijkt te bevatten. De raad bepleit daarom de wet onder andere te wijzigen op het punt van het tussentijds bekendmaken van opkomstcijfers en het elektronische indienen van referendumverzoeken mogelijk te maken. Naast het vaststellen van de officiële uitslagen van verkiezingen en referenda adviseert de Kiesraad regering en parlement over de organisatie ervan. (06.06.16)

Tussentijdse opkomstcijfers
In verband met het belang van het halen van de opkomstdrempel van dertig procent vindt de Kiesraad dat expliciet in de wet moet worden opgenomen of gemeenten tijdens een referendum tussentijds wel of geen opkomstcijfers mogen bekendmaken. Tijdens het referendum van 6 april maakten sommige gemeenten gedurende de dag bekend hoe de opkomst verliep, terwijl andere gemeenten dat bewust niet deden. De huidige wet is hier niet duidelijk over en dit leidt volgens de raad tot ‘het onbedoelde en ongewenste effect dat voorstanders van een wet gaan twijfelen over de vraag of ze moeten gaan stemmen’. Het is aan de wetgever om op dit punt duidelijkheid te verschaffen, aldus de Kiesraad. Over de vraag of er bij een raadgevend referendum een opkomstdrempel moet zijn en of die met 30 procent niet te laag ligt, doet de Kiesraad geen uitspraak. Volgens de raad is dit primair de verantwoordelijkheid van regering en parlement. Wel noemt men het in zijn algemeenheid ongewenst dat bij een referendum een opkomstdrempel kiezers tot strategische keuzes kan brengen.

Elektronische ondersteuningsverklaringen
Voor het mogen houden van een raadgevend referendum zijn 300 duizend handtekeningen van kiesgerechtigden nodig. Volgende de huidige formulering zijn uitsluitend handtekeningen op papier mogelijk en dit levert een enorme hoeveelheid papier op. De kiesraad noemt deze methode ‘buitengewoon omslachtig, niet erg klantvriendelijk, niet efficiënt en niet in lijn met het kabinetsstreven inzake digitale communicatie tussen overheid en burgers’. De raad stelt dan ook voor om elektronische indiening mogelijk te maken met behulp van DigiD. Bijkomend voordeel van zo’n aanpak is dat een betere controle van de verzoeken mogelijk wordt.

Advies Kiesraad evaluatie Wet raadgevend referendum

Uitgelicht

Rechter als schuldige

In februari zette de rechter een streep door een inreisverbod voor drie conservatieve islamitische predikers dat de ministers Faber en Van Weel hadden uitgevaardigd. Minister Faber noemde de uitspraak van de rechter  'een zwarte dag’, Van Weel had het over 'een teleurstellende uitkomst'. De rechter werd in de socials zwaar onder vuur genomen.
Voorzitter Marc Flierstra van de Vereniging voor Rechtspraak hekelde in Trouw van 25 februari 2025 de reactie van beide ministers: ‘Door dit soort uitspraken denken mensen dat het door deze rechter komt dat de haatpredikers Nederland in mochten. De ministers zijn zo medeschuldig aan het creëren van een klimaat waarbij deze rechter als schuldige wordt gezien. Het probleem lag bij het besluit van de ministers. Die hebben hun huiswerk niet goed gedaan. Als je dat nalaat, moet je vervolgens niet verbaasd zijn als een rechter gewoon zijn werk doet en oordeelt: Zo kan het niet.’
De rechter geoordeeld dat de ministers onvoldoende hadden gemotiveerd waarom de drie sprekers een bedreiging voor de openbare orde waren.
(06.04.2025)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

const procesrecht

 Max Vetzo promoveerde onlangs op het constitutioneel procesrecht en introduceerde daarmee een nieuw rechtsgebied binnen het Nederlands recht.
De Nederlandse rechters spelen steeds nadrukkelijker een rol in grote maatschappelijke kwesties als klimaatbeleid en stikstofbeleid. De politiek is op dit moment bezig om het huidige verbod op rechterlijke toetsing van wetten aan de Grondwet af te schaffen en een constitutionele toetsing mogeljk te maken.
Om het constitutioneel procesrecht vorm te kunnen geven onderzocht Vetzo de regels die bepalen of, wanneer en hoe de rechter zich met dergelijke kwesties mag bezig houden.. Vetzo vraagt daarbij zich af of de huidige procedures wel voldoende op die bijzondere constitutionele taakuitoefening zijn afgestemd. (25.04.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog