Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Pro-Gaza demonstratie in Amsterdam

(04.08.14) Ruim 2000 demonstranten deden mee aan een Pro-Gaza demonstratie op het Museumplein in Amsterdam tegen het Israëlische geweld in Gaza. Aan de rand van het plein stonden grafzerken van piepschuim. Toen uit de luidsprekers het geluid van vallende bommen klonk, lieten honderden demonstranten zich op de grond vallen.

De demonstratie in Amsterdam werd extra nauwlettend in de gaten gehouden, omdat enkele dagen eerder een andere Pro-Gaza demonstratie in de Haagse Schilderswijk uit de hand gelopen was door anti-joodse leuzen en de massale aanwezigheid van ISIS-vlaggen.

In dergelijke gevallen is Artikel 9 van de Grondwet actueel. Het erkent het recht op vrijheid van vergadering en betoging. Vooraf mag de overheid bij demonstraties in beginsel dan ook niet ingrijpen. Wel biedt het artikel de mogelijkheid om op te treden als er wanordelijkheden dreigen.
De Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan beloofde vooraf tijdens een persconferentie bij excessen hard te zullen optreden:
Bij de demonstratie zullen we direct en zichtbaar optreden om verdere escalatie te voorkomen. Als het rechtsgevoel van de Joodse gemeenschap bedreigd wordt, kun je niet terughoudend zijn. We zien dat mensen de grenzen opzoeken. Door de oplopende spanningen komt het nu op scherp te staan.
Expliciet verboden waren het dragen van vlaggen van ISIS en Hamas, het dragen van gezichtsbedekkende kleding, het verbranden van vlaggen en het laten horen van beledigende spreekkoren.
Van der Laan zei niet te zullen aarzelen om als het nodig mocht zijn voortijdig een eind aan de demonstratie te maken.

Tijdens de demonstratie was een overmacht aan politie op het plein aanwezig. Incidenten doen zich vrijwel niet voor. ‘Het lijkt erop dat iedereen zijn verantwoordelijkheid heeft genomen’, aldus gemeente, politie en Openbaar Ministerie in een gezamenlijke verklaring.

Uitgelicht

Rechter als schuldige

In februari zette de rechter een streep door een inreisverbod voor drie conservatieve islamitische predikers dat de ministers Faber en Van Weel hadden uitgevaardigd. Minister Faber noemde de uitspraak van de rechter  'een zwarte dag’, Van Weel had het over 'een teleurstellende uitkomst'. De rechter werd in de socials zwaar onder vuur genomen.
Voorzitter Marc Flierstra van de Vereniging voor Rechtspraak hekelde in Trouw van 25 februari 2025 de reactie van beide ministers: ‘Door dit soort uitspraken denken mensen dat het door deze rechter komt dat de haatpredikers Nederland in mochten. De ministers zijn zo medeschuldig aan het creëren van een klimaat waarbij deze rechter als schuldige wordt gezien. Het probleem lag bij het besluit van de ministers. Die hebben hun huiswerk niet goed gedaan. Als je dat nalaat, moet je vervolgens niet verbaasd zijn als een rechter gewoon zijn werk doet en oordeelt: Zo kan het niet.’
De rechter geoordeeld dat de ministers onvoldoende hadden gemotiveerd waarom de drie sprekers een bedreiging voor de openbare orde waren.
(06.04.2025)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

levitsky cover2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Steven Levitsky en Daniel Ziblatt

How democracies die

Hun boek verscheen al in 2018, maar de auteurs Steven Levitsky en Daniel Ziblatt staan tegenwoordig weer volop in de schijnwerpers vanwege de actualiteit van het thema: wat zie je gebeuren als democratische landen richting autocratie dreigen af te glijden?
Levitsky en Ziblatt beschrijven vier criteria om autoritair leiderschap vast te stellen. Deze vier zijn (1) het afwijzen of negeren van democratische spelregels, (2) het zonder bewijs ontkennen van de legitimiteit van politieke tegenstanders, (3) het goedpraten of aanmoedigen van politiek geweld of intimidatie en (4) de bereidheid om burgerlijke vrijheden van politieke tegenstanders en de media in te perken. De auteurs zien deze criteria als waarschuwingssignalen om dit soort politici bijtijds te kunnen aanpakken. (11.08.2025)

ISBN 97802341381359, Penguin Books, New York, 2018

Knipoog

Bestrijd elk feit

Wie volgt wat er in de wereld gebeurt, denk eens aan de woorden van het luipaard Firapeel - Advocaat van Staat in de Vos Reinaarde - als hij koning Nobel een welgemeend advies geeft hoe deze zich als machthebber het beste kan gedragen:

'Geef nimmer toe dat U verkeerd zat.
Om 't even wat, wanneer of hoe:
U geeft Uw ongelijk nóóit toe.
Integendeel. Bestrijd elk feit
Dat een vergissing suggereert.
Val aan, verdraai, ontken, ga wild
Tekeer en accepteer geen jota
Van wat Uw kijk zou corrigeren ...
Volhard totdat zo'n feit kapseist
En wijkt voor Uw realiteit
- Zij is de basis van Uw macht.
Uw ware soevereiniteit.'

Citaat uit ReinAard (2025) waarin Tom Lanoye de Vos Reinaarde heeft 'hertaald' in een hedendaagse schelmenroman. (10.08.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog