Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Eerste Kamer schaft wetsartikel godslastering af

(04.12.2013) Nadat in april de Tweede Kamer had ingestemd met het initiatiefwetsvoorstel van D66 en de SP om artikel 147 van het Wetboek van Strafrecht te laten vervallen, is nu ook de Eerste Kamer akkoord gegaan. Sinds 1968 is het in het artikel vervatte verbod op smalende godslastering niet meer toegepast.

 

De Eerste Kamer kwam als voorwaarde om met het initiatiefwetsvoorstel akkoord te gaan met een motie waarin het kabinet verzocht werd om te kijken of artikel 137 van het Wetboek van Strafrech zo kon worden aangepast dat burgers toch afdoende werden beschermd tegen ernstige belediging van hun geloof.  De reden voor de motie waren twijfels in de Eerste-Kamerfracties van beide regeringspartijen of bij het schrappen van het wetsartikel gelovigen nog voldoende beschermd zouden zijn. Onder die voorwaarde stemden uiteindelijk 49 van de 75 senatoren vóór afschaffing van artikel 147.

Het wetsartikel is in 1932 door de toenmalige minister Donner van Justitie (de grootvader van Piet Hein Donner), ingesteld. Er zijn sindsdien negen keer mensen op grond van het artikel veroordeeld. Hoogleraar strafrecht Henny Sackers vertelt er in Trouw over: 'Er was een wet aangenomen die de Kamer in grote onzekerheid achterliet. Wat is God? Wat is smalend?'

De genadeslag voor artikel 147 kwam toen Gerard Reve beschreef hoe God op aarde terugkeerde als een ezel waarmee hij geslachtsgemeenschap had en er pogingen in het werk gesteld werden om hem op grond van artikel 147 veroordeeld te krijgen. Ondanks alle consternatie werd Reve in het spraakmakende 'Ezelarrest' door de Hoge Raad vrijgesproken.

Sindsdien is er in Nederland niemand meer voor smalende godslastering veroordeeld. D66 en SP motiveerden hun initiatiefwetsvoorstel onder andere met de constatering dat het belangrijk was om een slapende bepaling niet de kans te geven om ooit weer wakker te worden gemaakt.

SP-woordvoeder Jan de Wit zei over het artikel op de website van zijn partij onder andere: 'Deze bepaling is tachtig jaar geleden in het wetboek gekomen om foute redenen, namelijk om een niet-gelovige minderheid de mond te snoeren. Vandaag zetten we een juiste stap, door een wetsartikel dat onderscheid maakt tussen gelovigen en niet-gelovigen uit de strafwet te halen.'

Trouw publiceerde op 16.04.13 een uitgebreide analyse over de geschiedenis van artikel 147.

Uitgelicht

We verwarren meningen met kennis

Emine Ugur citeerde in haar column in Trouw de Turkse filosofe Ioanna Kuçuradi die gesignaleerd had dat we steeds meer meningen met kennis verwarren:
Respect voor alle meningen bestaat niet. Mensen verdienen respect, meningen niet. Meningen zijn er om bediscussieerd te worden. We verwarren meningen met kennis. We verwarren kennis met overtuigingen. Je kunt niet democratisch besluiten of iets een feit is. Democratie is heilig, maar moeten we democratisch besluiten of de wereld plat is of niet? Wat is de volgende stap? Gaan we dan ook democratisch besluiten of mensenrechten het nog wel verdienen om beschermd te worden?
(9.11.2024)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

cover weerbare rechtsstaat

Jorieke Manenschijn, Bastiaan Rijpkema en Steven Bruintjes werken als wetenschappers bij de Universiteit Leiden. In hun boek Weerbare rechtsstaat - De vangrails in de Grondwet laten ze de ‘vangrails’ zien die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat de democratische rechtsstaat van de weg raakt.
De auteurs staan niet alleen stil bij onze eigen waarborgen als de grondrechten en het tweekamerstelsel, maar ze laten ook ‘vangrails’ zien die elders bedacht zijn. Het boek gaat ook in op de effectiviteit van de waarborgen. Aan het eind van het boek wordt de Nederlandse Grondwet langs de meetlat van de weerbare rechtsstaat gelegd.(18.02.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog