• Website over de 23 grondrechten in de Grondwet
 

Europees Hof: Vrouwen moeten zich voor SGP verkiesbaar kunnen stellen

(20.07.12) Vrouwen mogen nog steeds niet als lid van de Staatkundig Gereformeerde Partij staan ingeschreven. Ze mogen ook niet namens de partij gekozen worden in vertegenwoordigende lichamen. Al meer dan tien jaar krijgt de partij hierover de nodige kritiek te verduren. Verschillende rechtbanken lieten geen twijfel bestaan in hun vonnissen en stelden de SGP keer op keer in het ongelijk. Recentelijk stelde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens vast dat de SGP vrouwen het recht niet mag ontzeggen om zich verkiesbaar te stellen.


In 2003 besloot het Clara Wichmann Instituut een proces tegen de Nederlandse staat te beginnen omdat die geen maatregelen tegen de SGP nam en daarmee in feite discriminatie van vrouwen toestond. In deze zaak kwam het in 2005 tot een uitspraak van de Haagse rechtbank.
De rechtbank oordeelde dat de staat in strijd met artikel 7 van het VN-Vrouwenverdrag handelde door de discriminatie van vrouwen te laten voortbestaan en dat ook nog te financieel te ondersteunen.
De staat moest van de rechter stoppen met haar financiële steun aan de SGP. In 2006 zou de subsidie aan de partij over dat jaar stopgezet worden ware het niet dat de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State daar in 2007 toch nog een stokje voor stak. Deze besloot namelijk dat de SGP toch subsidie moest krijgen over het jaar 2006, omdat elke partij die in de Kamer zit, hoe dan ook voor subsidie in aanmerking komt.
In de discriminatiezaak bevestigde het gerechtshof in 2007 de uitspraak van de Haagse rechtbank in hoger beroep waarna de SGP en de Staat der Nederlanden beide bij de Hoge Raad in cassatie gingen.

VN-Vrouwenverdrag
Artikel 7 van het VN-Vrouwenverdrag zegt dat staten alle passende maatregelen moeten nemen om discriminatie van vrouwen in het politieke en openbare leven uit te bannen en vrouwen te verzekeren dat zij op gelijke voet staan met mannen:
• Vrouwen moeten hun stem kunnen uitbrengen bij alle verkiezingen en volksstemmingen en verkiesbaar zijn in alle openbaar gekozen lichamen.
• Vrouwen moeten kunnen deelnemen aan de vaststelling van overheidsbeleid en aan de uitvoering hiervan alsook openbare ambten kunnen bekleden en alle openbare functies op alle overheidsniveaus kunnen vervullen.
• Vrouwen kunnen deelnemen aan niet-overheidsorganisaties en verenigingen op het gebied van het openbare en politieke leven van het land.
Kijk hier voor de volledige tekst van het verdrag.

Hoge Raad
De uitspraak van de Hoge Raad kwam in 2010 en bevestigde de uitspraken van rechtbank en gerechtshof: de Nederlandse staat handelt in strijd met de wet door toe te staan dat de SGP vrouwen discrimineert en moet ervoor zorgen dat vrouwen ook bij de SGP op de kieslijst kunnen komen.
De SGP besloot hierop de zaak voor te leggen aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Volgens de SGP was de uitspraak van de Hoge Raad in strijd met uitspraken van het Europese Hof over vrijheid van godsdienst en de vrijheid van politieke partijen.

Europees Hof
Op 10 juli 2012 deed het Europese Hof uitspraak in deze zaak. Voor de vierde keer in successie werd de SGP in het ongelijk gesteld: de partij mag vrouwen het recht niet ontzeggen om zich verkiesbaar te stellen.
Opmerkelijk in de uitspraak van het hof was de constatering dat het er niet toe doet dat vrouwen in de SGP te kennen hebben gegeven dat ze niet op een lijst willen staan. Het gaat niet om hun wens maar om hun positie bij een partij die zoiets niet toestaat.

bron uitspraak Europees Hof 10.07.12: 58369/10 (SGP against the Netherlands) (Engelse tekst vonnis)
grondrecht Artikel 1, Artikel 4 en Artikel 6 Nederlandse Grondwet

Uitgelicht

Hoe goed kent u de Grondwet?

In het Nederlands Juristenblad van 2 juni 2023 publiceerde Jelle But het artikel ‘Grondwet begrepen door gewone mensen’. Hij doet onderzoek naar de internalisering van het constitutioneel recht.
In het onderzoek geeft 91 procent van de respondenten aan dat ze de Grondwet belangrijk vinden. Zo’n 74 procent zegt de Grondwet ‘op hoofdlijnen’ te kennen, 7 procent denkt de Grondwet ‘goed’ te kennen en 19 procent antwoordt de Grondwet ‘helemaal niet’ te kennen.
Volgens Jelle But zijn de Nederlanders tamelijk zelfverzekerd over hun kennis van de Grondwet. De vraag of de respondenten wisten over wat voor soort normen en waarden het de Grondwet gaat – zonder de exacte inhoud te kennen - antwoordt 89 procent deze te kennen. Maar liefst 42 procent echter geeft aan nooit een artikel uit de Grondwet te hebben gelezen …
(06.08.2023)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Pas verschenen

demonstratierecht cov1Herman Tjeenk Willink
Het tij tegen

Minister van Staat Herman Tjeenk Willink ziet op tal van plekken in de Nederlandse samenleving de democratie haperen. In het recente verleden heeft hij er al met enige regelmaat over gepubliceerd. Onlangs verscheen een nieuw boek van zijn hand onder de titel Het tij tegen - De democratische rechtsorde als fundament.
NRC schreef erover: ‘In Het tij tegen stroopt de minister van Staat nog één keer de mouwen op om het land de oren te wassen over onze falende liefde voor de democratische rechtsorde.’
In zijn boek noemt Tjeenk Willink de dominantie van het geld als ijkpunt voor beleid en het denken in termen van management als belangrijke oorzaken van het gebrek aan vertrouwen in de politiek en het wegvallen van het draagvlak onder het overheidshandelen. (19.06.2023)

 

Bekijk overzicht pas verschenen boeken

 

 


Knipoog

Sociaal Contract

Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt mag een nieuwe politieke partij zijn, de wortels van het Sociaal Contract zijn eeuwenoud. Rousseau introduceerde het in 1762 in zijn Du contrat social ou principes du droit politique. Hij schreef dat het recht om zijn stem uit te brengen hem de plicht geeft om zich te verdiepen in zaken van algemeen belang, om er bescheiden aan toe te voegen: ‘Hoe gering mijn invloed daarop ook mag zijn’.

De Staatsregeling voor het Bataafsche Volk uit 1798 geldt als de eerste ‘echte’ Nederlandse grondwet en was - uiteraard – geïnspireerd door de ideeën van Rousseau. Meteen al in artikel 2 gaat het over het sociaal contract dat aan de basis ligt van de manier waarop de staat is ingericht:
‘Het Maatschappelijk Verdrag wijzigt, noch beperkt, de natuurlijke regten van den Mensch, dan in zoo verre zulks, ter bereikinge van dat oogmerk, noodzaaklijk is.’
(28.08.23)

Bekijk oude afleveringen Knipoog