Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Eindhoven mocht bijeenkomst ‘haatpredikers’ niet verbieden

Een jaar geleden verbood de burgemeester van Eindehoven een conferentie van ‘haatpredikers’. Deze uitspraak is volgens de rechter in strijd met artikel 9 van de Grondwet.

Eind 2015 wilde de Al Fourqaan-moskee in Eindhoven een conferentie organiseren waarvoor zeven buitenlandse sprekers waren uitgenodigd. Burgemeester Rob van Gijzel verbood de bijeenkomst. De sprekers zouden zich in het verleden haatdragend hebben uitgelaten over Joden, homo’s, ongelovigen en vrouwen. De burgemeester beargumenteerde zijn verbod door erop te wijzen dat hij bevoegd is de grondrechten te beperken als er sprake is van een ernstige vrees voor het ontstaan van verstoring van de openbare orde. Vijf van de gastsprekers stonden gesignaleerd in het zogeheten Schengen Informatie Systeem vanwege mogelijke bedreiging van de openbare orde.

De moskee was naar de rechter gestapt, omdat men van mening was dat de burgemeester met zijn besluit een ontoelaatbare inbreuk gemaakt had op grondrechten als de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van meningsuiting. Ook zou de burgemeester in strijd hebben gehandeld met het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens (EVRM). Volgens de indieners van het bewaar bestond er geen ernstige vrees voor de verstoring van de openbare orde.

De rechtbank oordeelde dat de conferentie moet worden gezien als het recht op vergadering en betoging zoals artikel 9 GW dat inhoud geeft. Een burgemeester is niet bevoegd om op grond van de Gemeentewet op dit grondrecht inbreuk te maken. Het argument dat de komst van de predikers de openbare orde zou verstoren, gaat volgens de rechter niet op, omdat een moskee geen openbare plek is. Bijeenkomsten op een besloten plek zoals de moskee mogen volgens de rechter niet op voorhand worden verboden, tenzij sprake is van een noodsituatie.

Als het vonnis in een eventueel hoger beroep gehandhaafd wordt, zullen gemeenten dergelijke bijeenko,msten niet meer op voorhand mogen verbieden. Wel kan het ministerie van Buitenlandse Zaken in de toekomst nog steeds een visum voor een prediker die naar Nederland wil komen, weigeren of intrekken.
De Al Fourqaan-moskee overweegt een schadevergoeding van de gemeente te eisen.

Complete tekst vonnis

Uitgelicht

We verwarren meningen met kennis

Emine Ugur citeerde in haar column in Trouw de Turkse filosofe Ioanna Kuçuradi die gesignaleerd had dat we steeds meer meningen met kennis verwarren:
Respect voor alle meningen bestaat niet. Mensen verdienen respect, meningen niet. Meningen zijn er om bediscussieerd te worden. We verwarren meningen met kennis. We verwarren kennis met overtuigingen. Je kunt niet democratisch besluiten of iets een feit is. Democratie is heilig, maar moeten we democratisch besluiten of de wereld plat is of niet? Wat is de volgende stap? Gaan we dan ook democratisch besluiten of mensenrechten het nog wel verdienen om beschermd te worden?
(9.11.2024)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

cover weerbare rechtsstaat

Jorieke Manenschijn, Bastiaan Rijpkema en Steven Bruintjes werken als wetenschappers bij de Universiteit Leiden. In hun boek Weerbare rechtsstaat - De vangrails in de Grondwet laten ze de ‘vangrails’ zien die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat de democratische rechtsstaat van de weg raakt.
De auteurs staan niet alleen stil bij onze eigen waarborgen als de grondrechten en het tweekamerstelsel, maar ze laten ook ‘vangrails’ zien die elders bedacht zijn. Het boek gaat ook in op de effectiviteit van de waarborgen. Aan het eind van het boek wordt de Nederlandse Grondwet langs de meetlat van de weerbare rechtsstaat gelegd.(18.02.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog