Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Staatscommissie Parlementair stelsel benoemd

Minister Plasterk heeft een staatscommissie onder leiding van Johan Remkes ingesteld die zich zal buigen over een staatsrechtelijke herbezinning op de parlementaire democratie.

Ruim twee jaar geleden had minister-president Rutte de Eerste Kamer al beloofd dat hij een commissie onderzoek zou willen laten doen naar wat hij noemde de ‘toekomstbestendigheid’ van ons parlementair stelsel. Begin deze maand heeft minister Plasterk het instelllingsbesluit van de Staatscommissie Parlementair stelsel gepubliceerd.
In zijn brief noemt Plasterk enkele ontwikkelingen die in dit verband van belang lijken:

  • De Nederlandse burger wil meer betrokken worden bij beleid en politiek.
  • Europese besluitvorming wordt steeds belangrijker voor het Nederlandse parlement.
  • De afgelopen jaren zijn veel taken van de Rijksoverheid gedecentraliseerd naar andere overheden.
  • De electorale ‘volatiliteit’ sterk is toegenomen, ofwel in gewoon Nederlands: Er is sprake van steeds minder trouw bij de kiezers voor één bepaalde partij.
  • De digitalisering en de sociale media hebben onmiskenbaar meer invloed gekregen op het functioneren van het parlementaire stelsel.

Dit alles zorgt er volgens minister Plasterk voor dat we ons moeten bezinnen op zaken als verkiezingen, taken, positie en functioneren van het parlementair stelsel en de parlementaire democratie.
Als voorzitter van de commissie is de commissaris van de Koning in Noord-Holland Johan Remkes benoemd. De commissie moet vóór 31 december 2018 met haar advies komen.

Uitgelicht

Rechter als schuldige

In februari zette de rechter een streep door een inreisverbod voor drie conservatieve islamitische predikers dat de ministers Faber en Van Weel hadden uitgevaardigd. Minister Faber noemde de uitspraak van de rechter  'een zwarte dag’, Van Weel had het over 'een teleurstellende uitkomst'. De rechter werd in de socials zwaar onder vuur genomen.
Voorzitter Marc Flierstra van de Vereniging voor Rechtspraak hekelde in Trouw van 25 februari 2025 de reactie van beide ministers: ‘Door dit soort uitspraken denken mensen dat het door deze rechter komt dat de haatpredikers Nederland in mochten. De ministers zijn zo medeschuldig aan het creëren van een klimaat waarbij deze rechter als schuldige wordt gezien. Het probleem lag bij het besluit van de ministers. Die hebben hun huiswerk niet goed gedaan. Als je dat nalaat, moet je vervolgens niet verbaasd zijn als een rechter gewoon zijn werk doet en oordeelt: Zo kan het niet.’
De rechter geoordeeld dat de ministers onvoldoende hadden gemotiveerd waarom de drie sprekers een bedreiging voor de openbare orde waren.
(06.04.2025)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

cover weerbare rechtsstaat

Jorieke Manenschijn, Bastiaan Rijpkema en Steven Bruintjes werken als wetenschappers bij de Universiteit Leiden. In hun boek Weerbare rechtsstaat - De vangrails in de Grondwet laten ze de ‘vangrails’ zien die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat de democratische rechtsstaat van de weg raakt.
De auteurs staan niet alleen stil bij onze eigen waarborgen als de grondrechten en het tweekamerstelsel, maar ze laten ook ‘vangrails’ zien die elders bedacht zijn. Het boek gaat ook in op de effectiviteit van de waarborgen. Aan het eind van het boek wordt de Nederlandse Grondwet langs de meetlat van de weerbare rechtsstaat gelegd.(18.02.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog