• Website over de 23 grondrechten in de Grondwet
 

Staatscommissie Parlementair stelsel benoemd

Minister Plasterk heeft een staatscommissie onder leiding van Johan Remkes ingesteld die zich zal buigen over een staatsrechtelijke herbezinning op de parlementaire democratie.

Ruim twee jaar geleden had minister-president Rutte de Eerste Kamer al beloofd dat hij een commissie onderzoek zou willen laten doen naar wat hij noemde de ‘toekomstbestendigheid’ van ons parlementair stelsel. Begin deze maand heeft minister Plasterk het instelllingsbesluit van de Staatscommissie Parlementair stelsel gepubliceerd.
In zijn brief noemt Plasterk enkele ontwikkelingen die in dit verband van belang lijken:

  • De Nederlandse burger wil meer betrokken worden bij beleid en politiek.
  • Europese besluitvorming wordt steeds belangrijker voor het Nederlandse parlement.
  • De afgelopen jaren zijn veel taken van de Rijksoverheid gedecentraliseerd naar andere overheden.
  • De electorale ‘volatiliteit’ sterk is toegenomen, ofwel in gewoon Nederlands: Er is sprake van steeds minder trouw bij de kiezers voor één bepaalde partij.
  • De digitalisering en de sociale media hebben onmiskenbaar meer invloed gekregen op het functioneren van het parlementaire stelsel.

Dit alles zorgt er volgens minister Plasterk voor dat we ons moeten bezinnen op zaken als verkiezingen, taken, positie en functioneren van het parlementair stelsel en de parlementaire democratie.
Als voorzitter van de commissie is de commissaris van de Koning in Noord-Holland Johan Remkes benoemd. De commissie moet vóór 31 december 2018 met haar advies komen.

Uitgelicht

Hoe goed kent u de Grondwet?

In het Nederlands Juristenblad van 2 juni 2023 publiceerde Jelle But het artikel ‘Grondwet begrepen door gewone mensen’. Hij doet onderzoek naar de internalisering van het constitutioneel recht.
In het onderzoek geeft 91 procent van de respondenten aan dat ze de Grondwet belangrijk vinden. Zo’n 74 procent zegt de Grondwet ‘op hoofdlijnen’ te kennen, 7 procent denkt de Grondwet ‘goed’ te kennen en 19 procent antwoordt de Grondwet ‘helemaal niet’ te kennen.
Volgens Jelle But zijn de Nederlanders tamelijk zelfverzekerd over hun kennis van de Grondwet. De vraag of de respondenten wisten over wat voor soort normen en waarden het de Grondwet gaat – zonder de exacte inhoud te kennen - antwoordt 89 procent deze te kennen. Maar liefst 42 procent echter geeft aan nooit een artikel uit de Grondwet te hebben gelezen …
(06.08.2023)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Pas verschenen

demonstratierecht cov1Herman Tjeenk Willink
Het tij tegen

Minister van Staat Herman Tjeenk Willink ziet op tal van plekken in de Nederlandse samenleving de democratie haperen. In het recente verleden heeft hij er al met enige regelmaat over gepubliceerd. Onlangs verscheen een nieuw boek van zijn hand onder de titel Het tij tegen - De democratische rechtsorde als fundament.
NRC schreef erover: ‘In Het tij tegen stroopt de minister van Staat nog één keer de mouwen op om het land de oren te wassen over onze falende liefde voor de democratische rechtsorde.’
In zijn boek noemt Tjeenk Willink de dominantie van het geld als ijkpunt voor beleid en het denken in termen van management als belangrijke oorzaken van het gebrek aan vertrouwen in de politiek en het wegvallen van het draagvlak onder het overheidshandelen. (19.06.2023)

 

Bekijk overzicht pas verschenen boeken

 

 


Knipoog

Sociaal Contract

Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt mag een nieuwe politieke partij zijn, de wortels van het Sociaal Contract zijn eeuwenoud. Rousseau introduceerde het in 1762 in zijn Du contrat social ou principes du droit politique. Hij schreef dat het recht om zijn stem uit te brengen hem de plicht geeft om zich te verdiepen in zaken van algemeen belang, om er bescheiden aan toe te voegen: ‘Hoe gering mijn invloed daarop ook mag zijn’.

De Staatsregeling voor het Bataafsche Volk uit 1798 geldt als de eerste ‘echte’ Nederlandse grondwet en was - uiteraard – geïnspireerd door de ideeën van Rousseau. Meteen al in artikel 2 gaat het over het sociaal contract dat aan de basis ligt van de manier waarop de staat is ingericht:
‘Het Maatschappelijk Verdrag wijzigt, noch beperkt, de natuurlijke regten van den Mensch, dan in zoo verre zulks, ter bereikinge van dat oogmerk, noodzaaklijk is.’
(28.08.23)

Bekijk oude afleveringen Knipoog