Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Sleepwet krijgt laatste raadgevend referendum

Op 21 maart 2018 kunnen de Nederlanders via een raadgevend referendum hun mening geven over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, ofwel de Sleepwet.

Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat uit een steekproef van de Kiesraad gebleken is dat ruim 384 duizend geldige handtekeningen voor het referendum zijn verzameld, terwijl er 300 duizend nodig waren. Verder schrijft de minister in haar brief dat de invoering van de Sleepwet om technische redenen - dus in haar ogen los van het referendum - verschoven wordt van 1 januari naar 1 mei 2018.

De Sleepwet beoogt een modernisering van de oude Wet op de inlichtingendiensten die uit 2002 stamt en daarmee ongeveer uit het pre-digitale tijdperk. Tegenstanders van de Sleepwet menen dat de inlichtingen- en veiligheidsdiensten met deze wet in de hand alle mogelijke informatie over het internetverkeer kunnen verzamelen en zo op grote schaal gegevens van burgers kunnen onderscheppen en bewaren. De nieuwe wet heeft als bijnaam Sleepwet gekregen omdat de overheid er informatie mee kan verzamelen op de manier van vissers die met sleepnetten de zee leegvissen.

Voorafgaand aan de brief ontstond er in de nieuwe coalitie een discussie over het referendum. Aanleiding was de uitspraak van CDA-leider Buma die in de Volkskrant zei dat het kabinet de uitslag hoe dan ook naast zich neer zou moeten leggen, omdat ze de volksraadpleging in deze vorm willen schrappen. In het nieuwe Regeerakkoord 2017-2021 staat dat het raadgevend referendum niet gebracht heeft wat ervan werd verwacht en dat de vier coalitiepartijen daarom hebben afgesproken de Wet raadgevend referendum in te trekken.

De datum van het referendum in maart betekent dat het referendum waarschijnlijk tegelijk met de gemeenteraadsverkiezingen zal plaatsvinden met alle mogelijke gevolgen van dien voor de opkomstdrempel van 30 procent voor een raadgevend referendum.
Er blijkt nóg een addertje onder het gras te zitten. Inmiddels hebben staatsrechtdeskundigen er namelijk op gewezen dat het laten samenvallen van de gemeenteraadsverkiezingen en het referendum voor complicaties kan zorgen omdat het electoraat van beide stemmingen verschillend is. Inwoners van een gemeente die niet het Nederlanderschap bezitten, zullen op 21 maart wél mogen deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen, maar niet aan het referendum. Organisatorisch zal dit ongetwijfeld de nodige problemen opleveren, vreest men.

Uitgelicht

We verwarren meningen met kennis

Emine Ugur citeerde in haar column in Trouw de Turkse filosofe Ioanna Kuçuradi die gesignaleerd had dat we steeds meer meningen met kennis verwarren:
Respect voor alle meningen bestaat niet. Mensen verdienen respect, meningen niet. Meningen zijn er om bediscussieerd te worden. We verwarren meningen met kennis. We verwarren kennis met overtuigingen. Je kunt niet democratisch besluiten of iets een feit is. Democratie is heilig, maar moeten we democratisch besluiten of de wereld plat is of niet? Wat is de volgende stap? Gaan we dan ook democratisch besluiten of mensenrechten het nog wel verdienen om beschermd te worden?
(9.11.2024)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

cover weerbare rechtsstaat

Jorieke Manenschijn, Bastiaan Rijpkema en Steven Bruintjes werken als wetenschappers bij de Universiteit Leiden. In hun boek Weerbare rechtsstaat - De vangrails in de Grondwet laten ze de ‘vangrails’ zien die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat de democratische rechtsstaat van de weg raakt.
De auteurs staan niet alleen stil bij onze eigen waarborgen als de grondrechten en het tweekamerstelsel, maar ze laten ook ‘vangrails’ zien die elders bedacht zijn. Het boek gaat ook in op de effectiviteit van de waarborgen. Aan het eind van het boek wordt de Nederlandse Grondwet langs de meetlat van de weerbare rechtsstaat gelegd.(18.02.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog