Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Sleepwet krijgt laatste raadgevend referendum

Op 21 maart 2018 kunnen de Nederlanders via een raadgevend referendum hun mening geven over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, ofwel de Sleepwet.

Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat uit een steekproef van de Kiesraad gebleken is dat ruim 384 duizend geldige handtekeningen voor het referendum zijn verzameld, terwijl er 300 duizend nodig waren. Verder schrijft de minister in haar brief dat de invoering van de Sleepwet om technische redenen - dus in haar ogen los van het referendum - verschoven wordt van 1 januari naar 1 mei 2018.

De Sleepwet beoogt een modernisering van de oude Wet op de inlichtingendiensten die uit 2002 stamt en daarmee ongeveer uit het pre-digitale tijdperk. Tegenstanders van de Sleepwet menen dat de inlichtingen- en veiligheidsdiensten met deze wet in de hand alle mogelijke informatie over het internetverkeer kunnen verzamelen en zo op grote schaal gegevens van burgers kunnen onderscheppen en bewaren. De nieuwe wet heeft als bijnaam Sleepwet gekregen omdat de overheid er informatie mee kan verzamelen op de manier van vissers die met sleepnetten de zee leegvissen.

Voorafgaand aan de brief ontstond er in de nieuwe coalitie een discussie over het referendum. Aanleiding was de uitspraak van CDA-leider Buma die in de Volkskrant zei dat het kabinet de uitslag hoe dan ook naast zich neer zou moeten leggen, omdat ze de volksraadpleging in deze vorm willen schrappen. In het nieuwe Regeerakkoord 2017-2021 staat dat het raadgevend referendum niet gebracht heeft wat ervan werd verwacht en dat de vier coalitiepartijen daarom hebben afgesproken de Wet raadgevend referendum in te trekken.

De datum van het referendum in maart betekent dat het referendum waarschijnlijk tegelijk met de gemeenteraadsverkiezingen zal plaatsvinden met alle mogelijke gevolgen van dien voor de opkomstdrempel van 30 procent voor een raadgevend referendum.
Er blijkt nóg een addertje onder het gras te zitten. Inmiddels hebben staatsrechtdeskundigen er namelijk op gewezen dat het laten samenvallen van de gemeenteraadsverkiezingen en het referendum voor complicaties kan zorgen omdat het electoraat van beide stemmingen verschillend is. Inwoners van een gemeente die niet het Nederlanderschap bezitten, zullen op 21 maart wél mogen deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen, maar niet aan het referendum. Organisatorisch zal dit ongetwijfeld de nodige problemen opleveren, vreest men.

Uitgelicht

Rechter als schuldige

In februari zette de rechter een streep door een inreisverbod voor drie conservatieve islamitische predikers dat de ministers Faber en Van Weel hadden uitgevaardigd. Minister Faber noemde de uitspraak van de rechter  'een zwarte dag’, Van Weel had het over 'een teleurstellende uitkomst'. De rechter werd in de socials zwaar onder vuur genomen.
Voorzitter Marc Flierstra van de Vereniging voor Rechtspraak hekelde in Trouw van 25 februari 2025 de reactie van beide ministers: ‘Door dit soort uitspraken denken mensen dat het door deze rechter komt dat de haatpredikers Nederland in mochten. De ministers zijn zo medeschuldig aan het creëren van een klimaat waarbij deze rechter als schuldige wordt gezien. Het probleem lag bij het besluit van de ministers. Die hebben hun huiswerk niet goed gedaan. Als je dat nalaat, moet je vervolgens niet verbaasd zijn als een rechter gewoon zijn werk doet en oordeelt: Zo kan het niet.’
De rechter geoordeeld dat de ministers onvoldoende hadden gemotiveerd waarom de drie sprekers een bedreiging voor de openbare orde waren.
(06.04.2025)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

const procesrecht

 Max Vetzo promoveerde onlangs op het constitutioneel procesrecht en introduceerde daarmee een nieuw rechtsgebied binnen het Nederlands recht.
De Nederlandse rechters spelen steeds nadrukkelijker een rol in grote maatschappelijke kwesties als klimaatbeleid en stikstofbeleid. De politiek is op dit moment bezig om het huidige verbod op rechterlijke toetsing van wetten aan de Grondwet af te schaffen en een constitutionele toetsing mogeljk te maken.
Om het constitutioneel procesrecht vorm te kunnen geven onderzocht Vetzo de regels die bepalen of, wanneer en hoe de rechter zich met dergelijke kwesties mag bezig houden.. Vetzo vraagt daarbij zich af of de huidige procedures wel voldoende op die bijzondere constitutionele taakuitoefening zijn afgestemd. (25.04.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog