Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Mevr. Arib pleit voor neutrale voorzitter als 151ste Kamerlid

Om kleine fracties in de gelegenheid te blijven stellen een voorzitter te leveren wil voorzitter Arib het aantal Kamerleden uitbreiden tot 151.

In Elseviers Weekblad zei mevr. Arib hierover:
‘De PvdA heeft nu maar negen vertegenwoordigers in de Kamer en de fractie kan mij moeilijk missen. Bovendien begrijpen veel mensen niet waarom ik - als voorzitter die boven de partijen moet staan - gewoon meedoe met stemmingen.’
Met haar suggestie haalt de Kamervoorzitter een oud voorstel van Agnes Kant weer uit de la. Deze pleitte er in 2003 al voor om de Tweede Kamer uit 151 leden te laten bestaan met een voorzitter die zich onthoudt van het uitbrengen van een stem.

Zo'n voorstel realiseren is overigens een lange weg, omdat er een wijziging van de Grondwet voor nodig is. In art. 51 Gw is namelijk vastgelegd dat de Tweede Kamer 150 leden telt (en de Eerste Kamer 75 leden).
Pas sinds de grondwetswijziging van 1956 telt de Tweede Kamer 150 zetels. Daarvóór waren het sinds 1888 100 zetels. In de Grondwet van 1848 bestond er een verband tussen het aantal zetels en het inwonertal: op 45 duizend inwoners moest er één afgevaardigde zijn. Dit was de tijd dat er in Nederland nog met kiesdistricten werd gewerkt. In 1888 werd gekozen voor een vast aantal zetels.

Uit een vergelijking tussen het aantal parlementsleden en het inwoneraantal van een land blijkt dat Nederland relatief weinig afgevaardigden telt. Dat zijn per Kamerlid ruim 110 duizend inwoners. Ter vergelijking: Estland telt zo'n 20 duizend inwoners per parlementszetel.

 

Uitgelicht

Rechter als schuldige

In februari zette de rechter een streep door een inreisverbod voor drie conservatieve islamitische predikers dat de ministers Faber en Van Weel hadden uitgevaardigd. Minister Faber noemde de uitspraak van de rechter  'een zwarte dag’, Van Weel had het over 'een teleurstellende uitkomst'. De rechter werd in de socials zwaar onder vuur genomen.
Voorzitter Marc Flierstra van de Vereniging voor Rechtspraak hekelde in Trouw van 25 februari 2025 de reactie van beide ministers: ‘Door dit soort uitspraken denken mensen dat het door deze rechter komt dat de haatpredikers Nederland in mochten. De ministers zijn zo medeschuldig aan het creëren van een klimaat waarbij deze rechter als schuldige wordt gezien. Het probleem lag bij het besluit van de ministers. Die hebben hun huiswerk niet goed gedaan. Als je dat nalaat, moet je vervolgens niet verbaasd zijn als een rechter gewoon zijn werk doet en oordeelt: Zo kan het niet.’
De rechter geoordeeld dat de ministers onvoldoende hadden gemotiveerd waarom de drie sprekers een bedreiging voor de openbare orde waren.
(06.04.2025)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

cover weerbare rechtsstaat

Jorieke Manenschijn, Bastiaan Rijpkema en Steven Bruintjes werken als wetenschappers bij de Universiteit Leiden. In hun boek Weerbare rechtsstaat - De vangrails in de Grondwet laten ze de ‘vangrails’ zien die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat de democratische rechtsstaat van de weg raakt.
De auteurs staan niet alleen stil bij onze eigen waarborgen als de grondrechten en het tweekamerstelsel, maar ze laten ook ‘vangrails’ zien die elders bedacht zijn. Het boek gaat ook in op de effectiviteit van de waarborgen. Aan het eind van het boek wordt de Nederlandse Grondwet langs de meetlat van de weerbare rechtsstaat gelegd.(18.02.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog