• Website over de 23 grondrechten in de Nederlandse Grondwet
 

Openbaar Ministerie kijkt in telefoongegevens journalist

Om het lek op te sporen bij de burgemeestersbenoeming van Den Bosch heeft het Openbaar Ministerie de telefoongegevens van een journalist van het Brabants Dagblad gecontroleerd.

Inmiddels heeft het OM in Den Bosch zijn excuses voor deze handelwijze aangeboden. Minister Grapperhaus van Justitie verklaarde dat er in deze zaak niet gehandeld was volgens de eigen interne regelgeving binnen het OM.
Dit protocol schrijft voor dat slechts in uitzonderlijke gevallen ingrijpende opsporingsbevoegdheden tegen journalisten mogen worden ingezet en dat ook nog alleen als daarvoor eerst toestemming gevraagd wordt aan de hoofdofficier van justitie en het College van procureurs-Generaal.

Na een artikel in het Brabants Dagblad dat niet Jan Hamming maar Jack Mikkers de nieuwe burgemeester van Den Bosch zou worden, wisten politie en justitie snel het lek in de vertrouwenscommissie boven water te krijgen. Twee politici werden in deze zaak als verdachte aangehouden.
Kort geleden werd duidelijk dat Justitie vrijwel direct bij Vodafone de telefoongegevens van journalist Jos van de Ven vorderde waaruit bleek dat twee politici rond de benoemingsprocedure contact met de journalist hebben gehad. Doordat de telefoongegevens opgenomen werden in het strafdossier van beide verdachten, kwam deze ingreep aan het licht.

In Nederland heeft een journalist het recht om zijn bronnen te beschermen. Over het inzage mogen hebben in bijvoorbeeld de telefoongegevens van een journalist moet in beginsel eerst een onafhankelijk rechter-commissaris oordelen. Het geven van toestemming mag nooit alleen aan het Openbaar Ministerie worden overgelaten omdat het OM maar één belang heeft, namelijk het opsporen van een verdachte.

Op dit moment is deze bescherming van de journalistieke vrijheid min of meer geregeld in de Aanwijzing toepassing dwangmiddelen tegen journalisten.
Volgens de juristen is hierin de bronbescherming van journalisten niet voor de volle 100 procent afgetimmerd. Regelmatig moet de Europese regelgeving in stelling worden gebracht om de gewenste bescherming te rechtvaardigen. Er liggen inmiddels verschillende uitspraken van het Europese Hof waarin Nederland veroordeeld is voor het schenden van dit recht.

In februari 2018 ging de Tweede Kamer akkoord met het wetsvoorstel Bronbescherming in strafzaken. Deze wet moet ervoor zorgen dat het recht op bronbescherming voor journalisten en hun bronnen in het Wetboek van Strafvordering verbeterd wordt. Zodra de Eerste Kamer het voorstel bekrachtigd heeft, wordt de nieuwe wet van kracht.

Aanwijzing toepassing dwangmiddelen tegen journalisten
Wetsvoorstel Bronbescherming in strafzaken

Nieuwsarchief

Uitgelicht

Mag je een partij verbieden?

De volksvertegenwoordiging staat in principe open voor alle leden van het volk, mits ze voldoende stemmen halen. Welke overtuigingen ze koesteren doet er niet toe. Al leggen ze wel een eed (of belofte) af op de Grondwet, dat schept toch enige verplichting, zou je zeggen. Temeer omdat daar sinds kort, afgelopen augustus, de volgende bepaling aan is toegevoegd: 'De Grondwet waarborgt de grondrechten en de democratische rechtsstaat.

Aldus Stevo Akkerman in Trouw van 18 november 2022. Er gaan steeds meer stemmen op om Forum voor Democratie te verbieden. Hebben we dat punt bereikt toen Forum-Kamerlid Guido van Meijeren bedacht dat je met een volksopstand de regering kon verdrijven? Zou Forum dezelfde weg opgaan als de Centrumpartij '86? Die werd in 1998 door de rechter verboden onder verwijzing naar art. 8 Gw.

Stevo Akkerman aarzelt. Sinds 2018 vraagt de Tweede Kamer om een Partijwet waarin expliciet vastligt wat je als partij moet hebben gedaan om verboden te worden. Die wet afwachten of nu ingrijpen? Akkerman breekt zich er nog steeds het hoofd over.
(21.11.2022)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Pas verschenen

demonstratierecht cov1Berend Roorda e.a.
Recente demonstratie- en vergaderingsrechtelijke vraagstukken

Aanleiding voor het maken van dit boek is een evaluatie van de Wet openbare manifestaties tegen de achtergrond vande vraag: voldoet de wet opgewassen aan de eisen van deze tijd? Auteurs Berend Roorda, Jan Brouwer en Jon Schilder behandelen tal van actuele vraagstukken, zoals de boerenprotesten, protestacties bij abortusklinieken, eenmansprotesten en demonstraties tegen bestemmingsplannen. Ook staan ze stil bij thema’s als de strafbaarheid van het gedrag van demonstranten en een mogelijk verbod op gezichtsbedekking bij manifestaties.

Dankzij de brede opzet van het boek komen tal van facetten van demonstraties, die de afgelopen tijd in het nieuws zijn, in het boek aan bod inclusief alle jurisprudentie. Het boek vormt tevens een prachtige aanvulling op de dissertatie Het recht om te demonstreren waar Berend Roorda in 2016 op promoveerde bij Brouwer en Schilder, die bij dit boek zijn medeauteurs zijn. (Zie Literatuurlijst.)
(01.02.2023)

 

Kijk hier voor meer nieuwe publicaties

 

 

Knipoog

Een eerste vereischte

Mr. Dirk Fock zat namens de Liberale Unie in de Tweede Kamer en was Kamervoorzitter tussen 1917 en 1920. Hij was voorzitter in een bijzondere tijd. Pieter Jelles Troelstra verklaarde op 12 november 1918 in de Tweede Kamer dat de socialisten zich verplicht voelden om de staatsmacht te grijpen.

Dirk Fock zei dat je als voorzitter van het parlement meer tot je beschikking had dan alleen het reglement van orde:
Een eerste vereischte van een voorzitter is dat hij zich nooit boos maakt en altijd zijn humeur behoudt. Een feit is dat men met een grap zelfs de woeligste Kamer tot bedaren kan brengen.

Citaat uit Gerry van der List, Boven de partijen, pag. 164 (18.11.22)

 

Bekijk oude afleveringen Knipoog