• Website over de 23 grondrechten in de Nederlandse Grondwet
 

Minister wil poortwachter bij rechtsbijstand

Om de oplopende kosten van de sociale advocatuur terug te dringen wil minister Dekker eerst een 'poortwachter' laten beslissen of iemand recht heeft op een gesubsidieerde advocaat.

In een brief van 9 november 2018 aan de Tweede Kamer kwam minister Sander Dekker van Rechtsbescherming met een plan om de rechtsbijstand drastisch te wijzigen. Op deze manier wil hij oplopende kosten van de sociale advocatuur terugdringen. Het aantal zaken waarbij gebruik is gemaakt van gesubsidieerde advocaten, is sinds 2000 met meer dan veertig procent gestegen. De kosten zijn opgelopen tot meer dan 400 miljoen euro per jaar.

Centraal in het plan van de minister staat een 'poortwachter'. Dit zou een instelling moeten worden die voorafgaand aan de rechtsgang moet beslissen of iemand al dan niet recht heeft op een gesubsidieerde advocaat. In zijn toelichting stelde Dekker dat in het nieuwe systeem de toegang tot de rechtsbijstand voor iedereen gegarandeerd blijft. Hij vergelijkt de poortwachter met de huisarts die beslist over het al dan niet doorverwijzen naar de specialist.

Onmiddellijk barstte er een storm van kritiek over de plannen los. Vaak werd gewezen op art. 18 Gw waarin de rechtsbijstand als grondrecht geformuleerd is. Er waren druk bezochte prostestacties van advocaten tegen de plannen.
In Dagblad Trouw van 16 januari 2019 citeerde Wouter Veraart, hoogleraar Rechtsfilosofie aan de VU, het verhaal 'Voor de wet' van Kafka:
Vóór de Wet staat een wachter. Bij deze wachter komt een man van buiten en verzoekt toegang tot de Wet. De wachter zegt, dat hij hem nu geen toegang kan verlenen. De man denkt na en vraagt of hij dan naderhand naar binnen zou mogen. 'Het is mogelijk', zegt de wachter, 'maar nu niet'.
Volgens Veraart laat dit citaat van Kafka mooi zien wat er in de plannen van Dekker verkeerd gaat:
Ook de minvermogende Nederlandse burger moet straks een heel hoge drempel over voor hij eventueel zijn recht kan halen bij een onafhankelijke rechter. De poortwachter kan hem de weg naar de wet immers in veel gevallen versperren. Dan resteren slechts procedures van bezwaar en beroep tegen die afwijzende beschikking.

Bij de behandeling in de Tweede Kamer van de brief van minister Dekker op 23 januari 2019 was er met name vanuit de oppositie veel kritiek op de plannen. Aan het eind van het debat deed minister Dekker de toezegging om het nieuwe principe eerst aan de Raad van State voor te leggen voor hij verder gaat met het uitwerken van de plannen.

 

 

Nieuwsarchief

Uitgelicht

Mag je een partij verbieden?

De volksvertegenwoordiging staat in principe open voor alle leden van het volk, mits ze voldoende stemmen halen. Welke overtuigingen ze koesteren doet er niet toe. Al leggen ze wel een eed (of belofte) af op de Grondwet, dat schept toch enige verplichting, zou je zeggen. Temeer omdat daar sinds kort, afgelopen augustus, de volgende bepaling aan is toegevoegd: 'De Grondwet waarborgt de grondrechten en de democratische rechtsstaat.

Aldus Stevo Akkerman in Trouw van 18 november 2022. Er gaan steeds meer stemmen op om Forum voor Democratie te verbieden. Hebben we dat punt bereikt toen Forum-Kamerlid Guido van Meijeren bedacht dat je met een volksopstand de regering kon verdrijven? Zou Forum dezelfde weg opgaan als de Centrumpartij '86? Die werd in 1998 door de rechter verboden onder verwijzing naar art. 8 Gw.

Stevo Akkerman aarzelt. Sinds 2018 vraagt de Tweede Kamer om een Partijwet waarin expliciet vastligt wat je als partij moet hebben gedaan om verboden te worden. Die wet afwachten of nu ingrijpen? Akkerman breekt zich er nog steeds het hoofd over.
(21.11.2022)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Pas verschenen

demonstratierecht cov1Berend Roorda e.a.
Recente demonstratie- en vergaderingsrechtelijke vraagstukken

Aanleiding voor het maken van dit boek is een evaluatie van de Wet openbare manifestaties tegen de achtergrond vande vraag: voldoet de wet opgewassen aan de eisen van deze tijd? Auteurs Berend Roorda, Jan Brouwer en Jon Schilder behandelen tal van actuele vraagstukken, zoals de boerenprotesten, protestacties bij abortusklinieken, eenmansprotesten en demonstraties tegen bestemmingsplannen. Ook staan ze stil bij thema’s als de strafbaarheid van het gedrag van demonstranten en een mogelijk verbod op gezichtsbedekking bij manifestaties.

Dankzij de brede opzet van het boek komen tal van facetten van demonstraties, die de afgelopen tijd in het nieuws zijn, in het boek aan bod inclusief alle jurisprudentie. Het boek vormt tevens een prachtige aanvulling op de dissertatie Het recht om te demonstreren waar Berend Roorda in 2016 op promoveerde bij Brouwer en Schilder, die bij dit boek zijn medeauteurs zijn. (Zie Literatuurlijst.)
(01.02.2023)

 

Kijk hier voor meer nieuwe publicaties

 

 

Knipoog

Een eerste vereischte

Mr. Dirk Fock zat namens de Liberale Unie in de Tweede Kamer en was Kamervoorzitter tussen 1917 en 1920. Hij was voorzitter in een bijzondere tijd. Pieter Jelles Troelstra verklaarde op 12 november 1918 in de Tweede Kamer dat de socialisten zich verplicht voelden om de staatsmacht te grijpen.

Dirk Fock zei dat je als voorzitter van het parlement meer tot je beschikking had dan alleen het reglement van orde:
Een eerste vereischte van een voorzitter is dat hij zich nooit boos maakt en altijd zijn humeur behoudt. Een feit is dat men met een grap zelfs de woeligste Kamer tot bedaren kan brengen.

Citaat uit Gerry van der List, Boven de partijen, pag. 164 (18.11.22)

 

Bekijk oude afleveringen Knipoog