• Website over de 23 grondrechten in de Grondwet
 

Eerste Kamer besliste over afschaffen Eerste Kamer

Met 58 voor en 14 stemmen tegen heeft de Eerste Kamer zich op 11 februari 2020 uitgesproken tegen het afschaffen van de Eerste Kamer.

NRC Handelsblad rekende zijn lezers voor dat de discussie over het afschaffen van de Eerste Kamer al meer dan vijftig jaar oud is. Bij haar oprichting was de opheffing van de niet rechtstreeks gekozen Eerste Kamer een van de voorstellen van D66 om een staatkundige hervorming in Nederland te realiseren

Met enige regelmaat wordt de Eerste Kamer sindsdien gevraagd om zich uit te spreken over het eigen voortbestaan. Evenzovele keren besliste een meerderheid niets voor afschaffing te voelen. Deze keer was het de PVV die om opheffing van de Eerste Kamer vroeg. Naast de PVV-senatoren steunde alleen Forum voor Democratie het voorstel. Zelfs D66 stemde keer tegen.
NRC schreef naar aanleiding van de laatste behandeling in de Eerste Kamer:
Sinds 1966 komt de discussie over nut en noodzaak van Eerste Kamer bij vlagen terug. Maar altijd met de kanttekening dat het afschaffen een illusie is, omdat de hiervoor grondwettelijke vereiste tweederde meerderheid in dezelfde Eerste Kamer waarschijnlijk nooit te vinden zal zijn. De uitslag van de stemming van dinsdag bevestigt dit vermoeden.

Thorbecke: 'Eerste Kamer aanleiding tot misnoegen en tweespalt'
Overigens is de discussie over nut en noodzaak van een Eerste Kamer veel ouder dan NRC suggereerde. Thorbecke rekende zich destijds al tot de tegenstanders van het instituut. In zijn Bijdrage tot de herziening van de Grondwet uit 1848 schreef hij o.a. het volgende (pag. 47-48):
De Eerste Kamer scheen mij zonder grond en zonder doel. Tot rijper onderzoek der voorstellen van wet is zij ondienstig, want zij kan niet amenderen. (…) De Eerste Kamer kan slechts ja of neen zeggen. Haar neen zal in de meeste gevallen noch de zaak , noch de kroon baten. De wil der Tweede Kamer zal als de volkswil worden beschouwd. De Eerste Kamer zal in den gewonen loop niet worden geteld of als eene nuttelooze vertraging worden aangemerkt, en wanneer zij in zaken van gewigt tegen de Tweede Kamer staat, worden weerstreefd zoo niet op zijde gezet. Zij zal, waar zij niet gedwee volgt, slechts eene aanleiding tot misnoegen en tweespalt zijn.

 

thorbecke48 cover

Omslag 'Bijdrage' van Thorbecke

 

Uitgelicht

Hoe goed kent u de Grondwet?

In het Nederlands Juristenblad van 2 juni 2023 publiceerde Jelle But het artikel ‘Grondwet begrepen door gewone mensen’. Hij doet onderzoek naar de internalisering van het constitutioneel recht.
In het onderzoek geeft 91 procent van de respondenten aan dat ze de Grondwet belangrijk vinden. Zo’n 74 procent zegt de Grondwet ‘op hoofdlijnen’ te kennen, 7 procent denkt de Grondwet ‘goed’ te kennen en 19 procent antwoordt de Grondwet ‘helemaal niet’ te kennen.
Volgens Jelle But zijn de Nederlanders tamelijk zelfverzekerd over hun kennis van de Grondwet. De vraag of de respondenten wisten over wat voor soort normen en waarden het de Grondwet gaat – zonder de exacte inhoud te kennen - antwoordt 89 procent deze te kennen. Maar liefst 42 procent echter geeft aan nooit een artikel uit de Grondwet te hebben gelezen …
(06.08.2023)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Pas verschenen

demonstratierecht cov1Herman Tjeenk Willink
Het tij tegen

Minister van Staat Herman Tjeenk Willink ziet op tal van plekken in de Nederlandse samenleving de democratie haperen. In het recente verleden heeft hij er al met enige regelmaat over gepubliceerd. Onlangs verscheen een nieuw boek van zijn hand onder de titel Het tij tegen - De democratische rechtsorde als fundament.
NRC schreef erover: ‘In Het tij tegen stroopt de minister van Staat nog één keer de mouwen op om het land de oren te wassen over onze falende liefde voor de democratische rechtsorde.’
In zijn boek noemt Tjeenk Willink de dominantie van het geld als ijkpunt voor beleid en het denken in termen van management als belangrijke oorzaken van het gebrek aan vertrouwen in de politiek en het wegvallen van het draagvlak onder het overheidshandelen. (19.06.2023)

 

Bekijk overzicht pas verschenen boeken

 

 


Knipoog

Sociaal Contract

Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt mag een nieuwe politieke partij zijn, de wortels van het Sociaal Contract zijn eeuwenoud. Rousseau introduceerde het in 1762 in zijn Du contrat social ou principes du droit politique. Hij schreef dat het recht om zijn stem uit te brengen hem de plicht geeft om zich te verdiepen in zaken van algemeen belang, om er bescheiden aan toe te voegen: ‘Hoe gering mijn invloed daarop ook mag zijn’.

De Staatsregeling voor het Bataafsche Volk uit 1798 geldt als de eerste ‘echte’ Nederlandse grondwet en was - uiteraard – geïnspireerd door de ideeën van Rousseau. Meteen al in artikel 2 gaat het over het sociaal contract dat aan de basis ligt van de manier waarop de staat is ingericht:
‘Het Maatschappelijk Verdrag wijzigt, noch beperkt, de natuurlijke regten van den Mensch, dan in zoo verre zulks, ter bereikinge van dat oogmerk, noodzaaklijk is.’
(28.08.23)

Bekijk oude afleveringen Knipoog