Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Eerste Kamer besliste over afschaffen Eerste Kamer

Met 58 voor en 14 stemmen tegen heeft de Eerste Kamer zich op 11 februari 2020 uitgesproken tegen het afschaffen van de Eerste Kamer.

NRC Handelsblad rekende zijn lezers voor dat de discussie over het afschaffen van de Eerste Kamer al meer dan vijftig jaar oud is. Bij haar oprichting was de opheffing van de niet rechtstreeks gekozen Eerste Kamer een van de voorstellen van D66 om een staatkundige hervorming in Nederland te realiseren

Met enige regelmaat wordt de Eerste Kamer sindsdien gevraagd om zich uit te spreken over het eigen voortbestaan. Evenzovele keren besliste een meerderheid niets voor afschaffing te voelen. Deze keer was het de PVV die om opheffing van de Eerste Kamer vroeg. Naast de PVV-senatoren steunde alleen Forum voor Democratie het voorstel. Zelfs D66 stemde keer tegen.
NRC schreef naar aanleiding van de laatste behandeling in de Eerste Kamer:
Sinds 1966 komt de discussie over nut en noodzaak van Eerste Kamer bij vlagen terug. Maar altijd met de kanttekening dat het afschaffen een illusie is, omdat de hiervoor grondwettelijke vereiste tweederde meerderheid in dezelfde Eerste Kamer waarschijnlijk nooit te vinden zal zijn. De uitslag van de stemming van dinsdag bevestigt dit vermoeden.

Thorbecke: 'Eerste Kamer aanleiding tot misnoegen en tweespalt'
Overigens is de discussie over nut en noodzaak van een Eerste Kamer veel ouder dan NRC suggereerde. Thorbecke rekende zich destijds al tot de tegenstanders van het instituut. In zijn Bijdrage tot de herziening van de Grondwet uit 1848 schreef hij o.a. het volgende (pag. 47-48):
De Eerste Kamer scheen mij zonder grond en zonder doel. Tot rijper onderzoek der voorstellen van wet is zij ondienstig, want zij kan niet amenderen. (…) De Eerste Kamer kan slechts ja of neen zeggen. Haar neen zal in de meeste gevallen noch de zaak , noch de kroon baten. De wil der Tweede Kamer zal als de volkswil worden beschouwd. De Eerste Kamer zal in den gewonen loop niet worden geteld of als eene nuttelooze vertraging worden aangemerkt, en wanneer zij in zaken van gewigt tegen de Tweede Kamer staat, worden weerstreefd zoo niet op zijde gezet. Zij zal, waar zij niet gedwee volgt, slechts eene aanleiding tot misnoegen en tweespalt zijn.

 

thorbecke48 cover

Omslag 'Bijdrage' van Thorbecke

 

Uitgelicht

Rechter als schuldige

In februari zette de rechter een streep door een inreisverbod voor drie conservatieve islamitische predikers dat de ministers Faber en Van Weel hadden uitgevaardigd. Minister Faber noemde de uitspraak van de rechter  'een zwarte dag’, Van Weel had het over 'een teleurstellende uitkomst'. De rechter werd in de socials zwaar onder vuur genomen.
Voorzitter Marc Flierstra van de Vereniging voor Rechtspraak hekelde in Trouw van 25 februari 2025 de reactie van beide ministers: ‘Door dit soort uitspraken denken mensen dat het door deze rechter komt dat de haatpredikers Nederland in mochten. De ministers zijn zo medeschuldig aan het creëren van een klimaat waarbij deze rechter als schuldige wordt gezien. Het probleem lag bij het besluit van de ministers. Die hebben hun huiswerk niet goed gedaan. Als je dat nalaat, moet je vervolgens niet verbaasd zijn als een rechter gewoon zijn werk doet en oordeelt: Zo kan het niet.’
De rechter geoordeeld dat de ministers onvoldoende hadden gemotiveerd waarom de drie sprekers een bedreiging voor de openbare orde waren.
(06.04.2025)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

const procesrecht

 Max Vetzo promoveerde onlangs op het constitutioneel procesrecht en introduceerde daarmee een nieuw rechtsgebied binnen het Nederlands recht.
De Nederlandse rechters spelen steeds nadrukkelijker een rol in grote maatschappelijke kwesties als klimaatbeleid en stikstofbeleid. De politiek is op dit moment bezig om het huidige verbod op rechterlijke toetsing van wetten aan de Grondwet af te schaffen en een constitutionele toetsing mogeljk te maken.
Om het constitutioneel procesrecht vorm te kunnen geven onderzocht Vetzo de regels die bepalen of, wanneer en hoe de rechter zich met dergelijke kwesties mag bezig houden.. Vetzo vraagt daarbij zich af of de huidige procedures wel voldoende op die bijzondere constitutionele taakuitoefening zijn afgestemd. (25.04.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog