Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Eerste Kamer besliste over afschaffen Eerste Kamer

Met 58 voor en 14 stemmen tegen heeft de Eerste Kamer zich op 11 februari 2020 uitgesproken tegen het afschaffen van de Eerste Kamer.

NRC Handelsblad rekende zijn lezers voor dat de discussie over het afschaffen van de Eerste Kamer al meer dan vijftig jaar oud is. Bij haar oprichting was de opheffing van de niet rechtstreeks gekozen Eerste Kamer een van de voorstellen van D66 om een staatkundige hervorming in Nederland te realiseren

Met enige regelmaat wordt de Eerste Kamer sindsdien gevraagd om zich uit te spreken over het eigen voortbestaan. Evenzovele keren besliste een meerderheid niets voor afschaffing te voelen. Deze keer was het de PVV die om opheffing van de Eerste Kamer vroeg. Naast de PVV-senatoren steunde alleen Forum voor Democratie het voorstel. Zelfs D66 stemde keer tegen.
NRC schreef naar aanleiding van de laatste behandeling in de Eerste Kamer:
Sinds 1966 komt de discussie over nut en noodzaak van Eerste Kamer bij vlagen terug. Maar altijd met de kanttekening dat het afschaffen een illusie is, omdat de hiervoor grondwettelijke vereiste tweederde meerderheid in dezelfde Eerste Kamer waarschijnlijk nooit te vinden zal zijn. De uitslag van de stemming van dinsdag bevestigt dit vermoeden.

Thorbecke: 'Eerste Kamer aanleiding tot misnoegen en tweespalt'
Overigens is de discussie over nut en noodzaak van een Eerste Kamer veel ouder dan NRC suggereerde. Thorbecke rekende zich destijds al tot de tegenstanders van het instituut. In zijn Bijdrage tot de herziening van de Grondwet uit 1848 schreef hij o.a. het volgende (pag. 47-48):
De Eerste Kamer scheen mij zonder grond en zonder doel. Tot rijper onderzoek der voorstellen van wet is zij ondienstig, want zij kan niet amenderen. (…) De Eerste Kamer kan slechts ja of neen zeggen. Haar neen zal in de meeste gevallen noch de zaak , noch de kroon baten. De wil der Tweede Kamer zal als de volkswil worden beschouwd. De Eerste Kamer zal in den gewonen loop niet worden geteld of als eene nuttelooze vertraging worden aangemerkt, en wanneer zij in zaken van gewigt tegen de Tweede Kamer staat, worden weerstreefd zoo niet op zijde gezet. Zij zal, waar zij niet gedwee volgt, slechts eene aanleiding tot misnoegen en tweespalt zijn.

 

thorbecke48 cover

Omslag 'Bijdrage' van Thorbecke

 

Uitgelicht

We verwarren meningen met kennis

Emine Ugur citeerde in haar column in Trouw de Turkse filosofe Ioanna Kuçuradi die gesignaleerd had dat we steeds meer meningen met kennis verwarren:
Respect voor alle meningen bestaat niet. Mensen verdienen respect, meningen niet. Meningen zijn er om bediscussieerd te worden. We verwarren meningen met kennis. We verwarren kennis met overtuigingen. Je kunt niet democratisch besluiten of iets een feit is. Democratie is heilig, maar moeten we democratisch besluiten of de wereld plat is of niet? Wat is de volgende stap? Gaan we dan ook democratisch besluiten of mensenrechten het nog wel verdienen om beschermd te worden?
(9.11.2024)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

cover weerbare rechtsstaat

Jorieke Manenschijn, Bastiaan Rijpkema en Steven Bruintjes werken als wetenschappers bij de Universiteit Leiden. In hun boek Weerbare rechtsstaat - De vangrails in de Grondwet laten ze de ‘vangrails’ zien die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat de democratische rechtsstaat van de weg raakt.
De auteurs staan niet alleen stil bij onze eigen waarborgen als de grondrechten en het tweekamerstelsel, maar ze laten ook ‘vangrails’ zien die elders bedacht zijn. Het boek gaat ook in op de effectiviteit van de waarborgen. Aan het eind van het boek wordt de Nederlandse Grondwet langs de meetlat van de weerbare rechtsstaat gelegd.(18.02.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog