Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Bij komende waterschapsverkiezingen minder 'geborgde' zetels

Op 29 november stemde de Eerste Kamer in met een initiatiefwet om de 'geborgde' zetels in waterschapsbesturen te schrappen en zo de invloed van de kiezers te vergroten.

De waterschappen gelden als de oudste democratische organen van Nederland. Ze ontstonden al in de middeleeuwen om alle betrokken partijen bij de bescherming tegen het water invloed op het beleid te geven onder het motto 'Wie betaalt, bepaalt'. Sinds de nieuwe Waterschapswet van 1992 kennen we om de vier jaar directe waterschapsverkiezingen voor alle stemgerechtigde burgers.
Naast de democratisch gekozen waterschapsbestuurders kwamen er ook zeven tot negen zogeheten 'geborgde zetels' voor de landbouw, de natuurorganisaties en het bedrijfsleven.

In mei 2020 bracht de Commissie-Boelhouwer haar advies Geborgd gewogen uit over het functioneren van de nieuwe waterschapsbesturen. De commissie kwam tot de conclusie dat een waterschap best zonder zulke geborgde zetels kan. Belangrijk argument van de commissie was dat de klimaatverandering de verdeling van water meer van algemeen belang maakt dan het belang van een bepaalde groep.

Kort daarna kwamen Laura Bromet (GroenLinks) en Tjeerd de Groot (D66) met een initiatiefwet om de geborgde zetels af te schaffen. Dankzij een amendement van de ChristenUnie zwakte de Tweede Kamer het wetsvoorstel af: alleen de zetels van bedrijven komen te vervallen en het totaal aantal geborgde zetels wordt teruggebracht naar vier (twee landbouw en twee natuur). De Tweede Kamer ging op 31 mei 2022 akkoord met de initiatiefwet, op 29 november volgde de instemming van de Eerste Kamer.
Het volgende probleem diende zich aan. Wilde de initiatiefwet ingevoerd worden vóór de waterschapsverkiezingen in maart 2023, dan was haast geboden. De wet moest namelijk uiterlijk 18 december in het Staatsblad gepubliceerd worden, omdat die dag de procedure van de Kiesraad van start moet. Op 1 december nam de Kamer in een spoeddebat een motie aan waarin de regering nog eens tot spoed  werd gemaand.
De fatale datum werd gehaald. De Wet tot wijziging van de Waterschapswet stond op 16 december 2022 in het Staatsblad en dus zijn er bij de komende waterschapsverkiezingen op 15 maart 2023 minder geborgde zetels. .

Uitgelicht

Het kan wéér gruwelijk mis gaan

De risico’s die tot het Toeslagenschandaal hebben geleid, zijn niet verdwenen, stelde voorzitter Van Nispen van de enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening:vast bij de presentatie van hun eindrapport Blind voor mens en recht:
De blindheid voor mensen en voor hun rechten is er nog steeds. Een indringende constatering is dan ook dat het wéér gruwelijk mis kan gaan. Dit kan morgen weer gebeuren, zo lang de overheid zich niet aan de eigen wetten houdt. Zo lang grondrechten niet worden gerespecteerd, waarborgen ontbreken en rechtsstatelijk handelen niet dagelijks in praktijk wordt gebracht. Zo lang geen invulling wordt gegeven aan macht en tegenmacht. Zo lang de staatsmachten blind blijven voor mens en recht. Zo lang blijft het risico bestaan dat mensen door overheidshandelen worden vermorzeld. Dat kan ieder van ons overkomen.

 

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

trapman cover

De Nijmeegse staatsrecht-deskundige Leon Trapman toetste in zijn dissertatie Kiesrecht, verkiezingen en verkiezingscampagnes de manier waarop de Nederlandse verkiezingen zijn geregeld onder andere aan de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Ook staat hij in zijn bijna 500 pagina’s tellende boek stil bij actuele ontwikkelingen, zoals de voorgenomen herziening van het kiesstelsel en de nieuwe wetgeving rond partijfinanciering.
Trapman benadrukt dat de basis van ons systeem solide is, maar dat we constant bezig moeten blijven om onze verkiezingen vrij en eerlijk te houden. Zo stelt hij voor politieke partijen te verplichten hun interne democratie op orde te hebben.
(14.06.24)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Wij van de Grondwet

Op 2 juli 2024 droeg Hugo de Jonge zijn portefeuille van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over aan Judith Uitermark en die van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening aan Mona Keijzer.
Bij die gelegenheid hield Wytze van der Woude van het ministerie van Binnenlandse Zaken een toespraak over het belang van de Grondwet. Van der Woude zei onder andere:
De Grondwet verbindt generaties, moet mee bewegen met de tijd en tegelijkertijd niet met alle winden meewaaien. De Grondwet moet je in je hoofd en in je hart houden. Wij van de Grondwet, adviseren de Grondwet!
Van der Woude is directeur Constitutionele Zaken en Wetgeving op het ministerie van Binnenlandse Zaken.
(geciteerd in NRC 02.07.2024)

Bekijk oude afleveringen Knipoog