Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Bij komende waterschapsverkiezingen minder 'geborgde' zetels

Op 29 november stemde de Eerste Kamer in met een initiatiefwet om de 'geborgde' zetels in waterschapsbesturen te schrappen en zo de invloed van de kiezers te vergroten.

De waterschappen gelden als de oudste democratische organen van Nederland. Ze ontstonden al in de middeleeuwen om alle betrokken partijen bij de bescherming tegen het water invloed op het beleid te geven onder het motto 'Wie betaalt, bepaalt'. Sinds de nieuwe Waterschapswet van 1992 kennen we om de vier jaar directe waterschapsverkiezingen voor alle stemgerechtigde burgers.
Naast de democratisch gekozen waterschapsbestuurders kwamen er ook zeven tot negen zogeheten 'geborgde zetels' voor de landbouw, de natuurorganisaties en het bedrijfsleven.

In mei 2020 bracht de Commissie-Boelhouwer haar advies Geborgd gewogen uit over het functioneren van de nieuwe waterschapsbesturen. De commissie kwam tot de conclusie dat een waterschap best zonder zulke geborgde zetels kan. Belangrijk argument van de commissie was dat de klimaatverandering de verdeling van water meer van algemeen belang maakt dan het belang van een bepaalde groep.

Kort daarna kwamen Laura Bromet (GroenLinks) en Tjeerd de Groot (D66) met een initiatiefwet om de geborgde zetels af te schaffen. Dankzij een amendement van de ChristenUnie zwakte de Tweede Kamer het wetsvoorstel af: alleen de zetels van bedrijven komen te vervallen en het totaal aantal geborgde zetels wordt teruggebracht naar vier (twee landbouw en twee natuur). De Tweede Kamer ging op 31 mei 2022 akkoord met de initiatiefwet, op 29 november volgde de instemming van de Eerste Kamer.
Het volgende probleem diende zich aan. Wilde de initiatiefwet ingevoerd worden vóór de waterschapsverkiezingen in maart 2023, dan was haast geboden. De wet moest namelijk uiterlijk 18 december in het Staatsblad gepubliceerd worden, omdat die dag de procedure van de Kiesraad van start moet. Op 1 december nam de Kamer in een spoeddebat een motie aan waarin de regering nog eens tot spoed  werd gemaand.
De fatale datum werd gehaald. De Wet tot wijziging van de Waterschapswet stond op 16 december 2022 in het Staatsblad en dus zijn er bij de komende waterschapsverkiezingen op 15 maart 2023 minder geborgde zetels. .

Uitgelicht

We verwarren meningen met kennis

Emine Ugur citeerde in haar column in Trouw de Turkse filosofe Ioanna Kuçuradi die gesignaleerd had dat we steeds meer meningen met kennis verwarren:
Respect voor alle meningen bestaat niet. Mensen verdienen respect, meningen niet. Meningen zijn er om bediscussieerd te worden. We verwarren meningen met kennis. We verwarren kennis met overtuigingen. Je kunt niet democratisch besluiten of iets een feit is. Democratie is heilig, maar moeten we democratisch besluiten of de wereld plat is of niet? Wat is de volgende stap? Gaan we dan ook democratisch besluiten of mensenrechten het nog wel verdienen om beschermd te worden?
(9.11.2024)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

cover weerbare rechtsstaat

Jorieke Manenschijn, Bastiaan Rijpkema en Steven Bruintjes werken als wetenschappers bij de Universiteit Leiden. In hun boek Weerbare rechtsstaat - De vangrails in de Grondwet laten ze de ‘vangrails’ zien die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat de democratische rechtsstaat van de weg raakt.
De auteurs staan niet alleen stil bij onze eigen waarborgen als de grondrechten en het tweekamerstelsel, maar ze laten ook ‘vangrails’ zien die elders bedacht zijn. Het boek gaat ook in op de effectiviteit van de waarborgen. Aan het eind van het boek wordt de Nederlandse Grondwet langs de meetlat van de weerbare rechtsstaat gelegd.(18.02.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog