Nederlandse Grondrechten
De Nederlandse Grondwet telt 142 artikelen. Onze 23 grondrechten staan sinds 1983 bij elkaar vooraan in de Grondwet. Over deze artikelen 1 t/m 23 leest u alles op deze website.
Artikel 1 in het kort
In Nederland wordt iedereen in gelijke gevallen gelijk behandeld. Elke vorm van discriminatie is verboden.
Artikel 2 in het kort
De wet regelt wie Nederlander is en wie hier wordt toegelaten. Uitlevering aan een ander land is alleen mogelijk als er met dat land een verdrag is. Iedereen heeft het recht het land te verlaten, behalve als de wet dat verbiedt.
Artikel 4 in het kort
Iedere Nederlander van achttien jaar en ouder mag stemmen. Ook mag je dan in de gemeenteraad, de provinciale staten en de Tweede Kamer worden gekozen.
Artikel 5 in het kort
In Nederland heb je het recht om bij het bevoegd gezag een schriftelijk verzoek in te dienen. Bijvoorbeeld als je een klacht hebt over het optreden van de overheid.
Artikel 6 in het kort
Alle Nederlanders hebben het recht om hun godsdienst of levensovertuiging vrij te tonen. Wel moet je je daarbij aan de regels van de wet houden.
Artikel 7 in het kort
In Nederland heb je vooraf geen toestemming nodig om gedachten of gevoelens te publiceren in boeken, kranten of andere media. Voor reclame gelden er aparte spelregels.
Artikel 8 in het kort
In Nederland mag iedereen een vereniging oprichten of er lid van worden. Wel moet elke vereniging de openbare orde respecteren.
Artikel 9 in het kort
In Nederland mag je demonstreren. De overheid mag alleen regels maken in het belang van de verkeersveiligheid en om wanordelijkheden te voorkomen.
Artikel 10 in het kort
Iedereen in Nederland heeft recht op privacy. De gegevens die over jou vastgelegd zijn, mag je inzien en kun je eventueel verbeteren.
Artikel 11 in het kort
Iedere Nederlander heeft recht op de onaantastbaarheid van zijn lichaam. Wel mag de wetgever uitzonderingen op dat grondrecht maken.
Artikel 12 in het kort
In Nederland mag zonder de toestemming van de bewoner een woning niet binnengetreden worden, behalve als de wet dat toestaat of als de rechter er toestemming voor geeft.
Artikel 13 in het kort
In Nederland mag je andermans brieven niet openen behalve als de wet dat toestaat. Telefoons mag je niet afluisteren behalve als de wet dat toestaat of als de rechter er toestemming voor geeft.
Artikel 14 in het kort
In Nederland zijn eigendommen onschendbaar. Onteigening kan alleen als het algemeen belang in het geding is en er een schadeloosstelling tegenover staat.
Artikel 15 in het kort
Je mag in Nederland niet willekeurig van je vrijheid beroofd worden. Alleen als het in de wet staat en de rechter er toestemming voor geeft, mag je in Nederland worden vastgehouden. Wel moet je binnen redelijke termijn voor de rechter worden voorgeleid.
Artikel 16 in het kort
Je mag in Nederland niet willekeurig van je vrijheid beroofd worden. Alleen als het in de wet staat en de rechter er toestemming voor geeft, mag je in Nederland worden vastgehouden. Hij moet binnen redelijke termijn voor de rechter komen.
Artikel 17 in het kort
Iedereen in Nederland moet een beroep op de rechter kunnen doen om een onafhankelijke uitspraak te krijgen.
Artikel 18 in het kort
Iedereen in Nederland heeft recht op rechtshulp. Als je dit niet zelf kunt betalen, krijg je financiële hulp.
Artikel 19 in het kort
Artikel 20 in het kort
De overheid moet ervoor zorgen dat iedereen in Nederland voldoende inkomen heeft om van te kunnen leven. Nederlanders die dat niet op eigen kracht lukt, komen in aanmerking voor een uitkering.
Artikel 21 in het kort
De overheid moet Nederland en de Nederlanders tegen rampen beschermen. Ook moet ze het leefmilieu verbeteren.
Artikel 22 in het kort
De overheid moet de volksgezondheid in Nederland bevorderen en ze moet zorgen voor voldoende goede woningen. Verder schept de overheid voorwaarden voor ontplooiing en vrijetijdsbesteding.
Artikel 23 in het kort
De overheid moet zorgen voor goed onderwijs. Het geven van onderwijs is voor iedereen in Nederland vrij. De overheid stelt alleen eisen aan de kwaliteit van het onderwijs. Daarnaast moet ze voor voldoende openbaar onderwijs zorgen.