Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Staatscommissie Parlementair stelsel publiceert 'Probleemverkenning'

Deze maand verscheen de publicatie Probleemverkenning van de Staatscommissie Parlementair stelsel onder leiding van Johan Remkes met de thema's die men de komende tijd wil gaan onderzoeken.

Begin februari dit jaar heeft toenmalig minister Plasterk van Binnenlandse Zaken de Staatscommissie Parlementair stelsel ingesteld die zich moet gaan buigen over een ‘staatsrechtelijke herbezinning’ op de parlementaire democratie.
In hun eerste publicatie getiteld Probleemverkenning doet de staatscommissie verslag van de eerste fase van haar werkzaamheden. Centraal staat een analyse van de sterke en zwakke punten van de Nederlandse parlementaire democratie. De commissie heeft niet alleen naar het stelsel als zodanig gekeken, maar ook naar actuele ontwikkelingen in politiek en samenleving in het algemeen.

De Staatscommissie Parlementair stelsel noemt zes thema's die ze de komende twee jaar verder willen onderzoeken.

  • Principe van vertegenwoordiging   Voelen mensen zich nog wel goed vertegenwoordigd door de leden van de Eerste en de Tweede Kamer? Kunnen zij er vertrouwen in hebben dat hun belangen zo goed mogelijk worden behartigd?
  • Rol politieke partijen   Politieke partijen moeten de samenleving verbinden met de politiek, maar lijken deze functie steeds meer te verliezen. Partijen hebben steeds minder leden en moeten daaruit geschikte kandidaten zoeken.
  • Kabinetsformatie   Bij de verkiezingen kiezen de mensen een nieuwe Tweede Kamer, maar geen nieuw kabinet. Formaties vormen een gesloten proces. Moeten kiezers niet meer invloed krijgen op de kabinetsformatie?
  • Weerbaarheid democratie   Moet onze democratische rechtsstaat niet beter worden beschermd tegen ondermijning? De staatscommissie maakt zich in dit verband ook zorgen over de risico’s van digitalisering, in het bijzonder over de beïnvloeding van kiezers met gerichte digitale middelen.
  • Macht nationale overheid   Veel belangrijke beslissingen worden niet meer in Den Haag genomen, maar steeds vaker door anderen, zoals de Europese Unie, gemeenten of provincies. Hoe gaat het parlement daarmee om?
  • Tweekamerstelsel   In ons parlementair stelsel is de Tweede Kamer belangrijker dan de Eerste Kamer. De taakverdeling tussen de Tweede en de Eerste Kamer is niet altijd even duidelijk. Als beide Kamers het niet eens zijn, is er geen regeling om conflicten op te lossen.

Volledige tekst Probleemverkenning

 

EERDERE BERICHTGEVING STAATSCOMMISSIE

Uitgelicht

We verwarren meningen met kennis

Emine Ugur citeerde in haar column in Trouw de Turkse filosofe Ioanna Kuçuradi die gesignaleerd had dat we steeds meer meningen met kennis verwarren:
Respect voor alle meningen bestaat niet. Mensen verdienen respect, meningen niet. Meningen zijn er om bediscussieerd te worden. We verwarren meningen met kennis. We verwarren kennis met overtuigingen. Je kunt niet democratisch besluiten of iets een feit is. Democratie is heilig, maar moeten we democratisch besluiten of de wereld plat is of niet? Wat is de volgende stap? Gaan we dan ook democratisch besluiten of mensenrechten het nog wel verdienen om beschermd te worden?
(9.11.2024)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

cover weerbare rechtsstaat

Jorieke Manenschijn, Bastiaan Rijpkema en Steven Bruintjes werken als wetenschappers bij de Universiteit Leiden. In hun boek Weerbare rechtsstaat - De vangrails in de Grondwet laten ze de ‘vangrails’ zien die een grondwet kan bieden om te voorkomen dat de democratische rechtsstaat van de weg raakt.
De auteurs staan niet alleen stil bij onze eigen waarborgen als de grondrechten en het tweekamerstelsel, maar ze laten ook ‘vangrails’ zien die elders bedacht zijn. Het boek gaat ook in op de effectiviteit van de waarborgen. Aan het eind van het boek wordt de Nederlandse Grondwet langs de meetlat van de weerbare rechtsstaat gelegd.(18.02.2025)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Grooter zelfstandigheid

Een extraparlementair kabinet of niet, als er morgen een kabinetscrisis moet worden afgewend, gaan de voormannen van de betrokken partijen in de Tweede Kamer om de tafel zitten en hopen er samen uit te komen. Onze grote negentiende-eeuwse staatsman Johan Rudolf Thorbecke zou zich in zijn graf omdraaien. In zijn Narede hield Thorbecke in 1869 voor de laatste keer een hartstochtelijk pleidooi voor een scheiding van de wetgevende macht, uitvoerende en rechterlijke macht:
Ik wensch hier niet een Ministerie, dat enkel orgaan van een meerderheid der Tweede Kamer zij. Ik verlang grooter zelfstandigheid voor de Kroon en hare Regering.’
(05.02.2025)

Bekijk oude afleveringen Knipoog