• Website over de 23 grondrechten in de Nederlandse Grondwet
 

Uitgeklede coronawet in september in de Kamer

Na veel kritiek is het kabinet teruggekomen op zijn plan om voor de zomer een coronawet te realiseren. Inhoudelijk is het nieuwe voorstel inmiddels flink afgezwakt.

Eind mei adviseerde de Raad van State positief over het besluit van de regering om een tijdelijke wet te maken die op korte termijn de noodverordeningen met coronamaatregelen zou gaan vervangen. De raad kwam tot het advies om een wet met een steviger juridisch fundament te maken omdat de crisis langere tijd ging duren en dat beperkende maatregelen voorlopig nog nodig waren.

Toen de eerste berichten over de inhoud van de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 naar buiten kwamen, was de belangrijkste kritiek dat de wet te veel macht bij de minister legde en dat de controlerende macht van het parlement behoorlijk onder druk dreigde te komen. Hoogleraar bestuursrecht Herman Bröring van de RUG zei in het Dagblad van het Noorden van 18 juni 2020:
Als er grondrechten worden ingeperkt, moet dat zorgvuldig gebeuren. Daar moet het parlement zijn zegje over kunnen doen. Het parlement dreigt straks door de wet buitenspel te worden gezet.

De Raad van State was opvallend fel in zijn kritiek op het wetsvoorstel. Hetzelfde gold voor instellingen als de Orde van Advocaten, de Raad voor de Rechtspraak, de Nationale Ombudsman, het College voor de Rechten van de Mens en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Behalve inhoudelijke kritiek had men ook problemen met de snelheid waarmee het kabinet de wet erdoor leek te willen krijgen. Aanvankelijk wilde het kabnet de wet al op 1 juli 2020 laten ingaan.
Daar moesten Rutte c.s. echter snel op terugkomen. In een brief aan de Tweede Kamer schreef minister De Jonge op 19 juni 2020 dat de voorgenomen datum waarop de wet zou moeten ingaan, niet gehaald kon worden.

Op 13 juli heeft het kabinet een nieuwe versie van de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 naar de Kamer gestuurd waarin aan veel van de kritiek tegemoet gekomen werd. Het ontlokte aan D66-voorman Rob Jetten in Trouw de uitspraak dat 'alleen de naam van de wet hetzelfde is gebleven'.
De belangrijkste verschillen ten opzichte van het eerdere ontwerp waren:

  • Het oorspronkelijke idee dat het kabinet besluiten mag nemen die de vrijheid van burgers beperken zonder eerst het parlement te informeren, is verlaten. Het nieuwe wetsvoorstel zegt dat besluiten eerst aan de Tweede Kamer moeten worden voorgelegd.
  • De wet is 'uitgekleed' tot een raamwet. Zo is de corona-app uit het voorstel gehaald.
  • Centraal in de wet staat dat vastgelegd wordt dat iedereen een 'veilige afstand' van elkaarin acht moet nemen.
  • De bevoegdheid van de politie om 'achter de voordeur' bij mensen thuis te controleren is uit de wet verdwenen.
  • In het vorige voorstel konden naast de wet nog steeds noodverordeningen bestaan. Die mogelijkheid is geschrapt.
  • Aanvankelijk zou de nieuwe wet een jaar lang geldig zijn, dat is teruggebracht naar zes maanden met de mogelijkheid om die periode met nog eens een half jaar te verlengen.

De behandeling van de wet zal op zijn vroegst in september plaatsvinden. Het kabinet hoopt vooralsnog dat wet op 1 oktober van kracht kan worden.

Kamerbrief minister De Jonge over stand van zaken Tijdelijke wet maatregelen covid-19

Wetsvoorstel Tijdelijke wet maatregelen covid-19

 

EERDERE BERICHTGEVING OVER CORONA EN GRONDRECHTEN

Nieuwsarchief

Uitgelicht

Mag je een partij verbieden?

De volksvertegenwoordiging staat in principe open voor alle leden van het volk, mits ze voldoende stemmen halen. Welke overtuigingen ze koesteren doet er niet toe. Al leggen ze wel een eed (of belofte) af op de Grondwet, dat schept toch enige verplichting, zou je zeggen. Temeer omdat daar sinds kort, afgelopen augustus, de volgende bepaling aan is toegevoegd: 'De Grondwet waarborgt de grondrechten en de democratische rechtsstaat.

Aldus Stevo Akkerman in Trouw van 18 november 2022. Er gaan steeds meer stemmen op om Forum voor Democratie te verbieden. Hebben we dat punt bereikt toen Forum-Kamerlid Guido van Meijeren bedacht dat je met een volksopstand de regering kon verdrijven? Zou Forum dezelfde weg opgaan als de Centrumpartij '86? Die werd in 1998 door de rechter verboden onder verwijzing naar art. 8 Gw.

Stevo Akkerman aarzelt. Sinds 2018 vraagt de Tweede Kamer om een Partijwet waarin expliciet vastligt wat je als partij moet hebben gedaan om verboden te worden. Die wet afwachten of nu ingrijpen? Akkerman breekt zich er nog steeds het hoofd over.
(21.11.2022)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Pas verschenen

demonstratierecht cov1Berend Roorda e.a.
Recente demonstratie- en vergaderingsrechtelijke vraagstukken

Aanleiding voor het maken van dit boek is een evaluatie van de Wet openbare manifestaties tegen de achtergrond vande vraag: voldoet de wet opgewassen aan de eisen van deze tijd? Auteurs Berend Roorda, Jan Brouwer en Jon Schilder behandelen tal van actuele vraagstukken, zoals de boerenprotesten, protestacties bij abortusklinieken, eenmansprotesten en demonstraties tegen bestemmingsplannen. Ook staan ze stil bij thema’s als de strafbaarheid van het gedrag van demonstranten en een mogelijk verbod op gezichtsbedekking bij manifestaties.

Dankzij de brede opzet van het boek komen tal van facetten van demonstraties, die de afgelopen tijd in het nieuws zijn, in het boek aan bod inclusief alle jurisprudentie. Het boek vormt tevens een prachtige aanvulling op de dissertatie Het recht om te demonstreren waar Berend Roorda in 2016 op promoveerde bij Brouwer en Schilder, die bij dit boek zijn medeauteurs zijn. (Zie Literatuurlijst.)
(01.02.2023)

 

Kijk hier voor meer nieuwe publicaties

 

 

Knipoog

Een eerste vereischte

Mr. Dirk Fock zat namens de Liberale Unie in de Tweede Kamer en was Kamervoorzitter tussen 1917 en 1920. Hij was voorzitter in een bijzondere tijd. Pieter Jelles Troelstra verklaarde op 12 november 1918 in de Tweede Kamer dat de socialisten zich verplicht voelden om de staatsmacht te grijpen.

Dirk Fock zei dat je als voorzitter van het parlement meer tot je beschikking had dan alleen het reglement van orde:
Een eerste vereischte van een voorzitter is dat hij zich nooit boos maakt en altijd zijn humeur behoudt. Een feit is dat men met een grap zelfs de woeligste Kamer tot bedaren kan brengen.

Citaat uit Gerry van der List, Boven de partijen, pag. 164 (18.11.22)

 

Bekijk oude afleveringen Knipoog