Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Raad van State in beginsel positief over nieuwe coronawet

In de nieuwe coronawet kan de minister alleen ‘in geval van nood en onder strikte voorwaarden’ vergaande instrumenten inzetten om een pandemie te bestrijden.

 

Het advies van de Raad van State betekent een belangrijke steun in de rug voor minister Kuipers van Volksgezondheid. De minister moest in mei in alle haast aan de slag met een nieuwe wet, toen de Eerste Kamer weigerde om de tijdelijke coronawet met nog eens drie maanden te verlengen. De Eerste Kamer vond dat het kabinet lang genoeg de tijd gehad had om aan een permanente oplossing te werken.
Gevolg van het optreden van de Eerste Kamer dit voorjaar is dat de minister op dit moment niet over een wettelijke basis beschikt om collectieve maatregelen te nemen bij een nieuwe corona-uitbraak.

De nieuwe coronawet van minister Kuipers is een aanpassing van Wet publieke gezondheid uit 2008. In zijn huidige vorm staat de wet alleen toe individuele maatregelen op te leggen, zoals de verplichting om in quarantaine te gaan in geval van besmetting.
Het wetsvoorstel Wij­zi­ging van de Wet pu­blie­ke ge­zond­heid in ver­band met de be­strij­ding van de epi­de­mie van in­fec­tie­ziek­ten be­ho­rend tot groep A1 of een di­rec­te drei­ging daar­van, dat de minister in juli voor advies naar de Raad van State heeft gestuurd, ondervond tot nu toe veel kritiek. Zo hadden de Vereniging Nederlandse Gemeenten en het Veiligheidsberaad de nodige bedenkingen omdat in de wet de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de verschillende bestuursorganen niet goed zouden zijn uitgewerkt.

De Raad van State zegt in zijn advies dat de nieuwe coronawet qua zeggenschap van Tweede en Eerste Kamer voor dit moment toereikend is, omdat beide Kamers bij alle stappen in het besluitvormingsproces betrokken worden. De wet biedt het kabinet de mogelijkheid om in noodsituaties snel maatregelen te nemen, zoals het sluiten van publieke ruimten en het afkondigen van een mondkapjesplicht. Vervolgens krijgen de Eerste en Tweede Kamer de mogelijkheid het einde van de noodmaatregelen te bepalen.

De Raad van State zegt dat de nieuwe coronawet verder uitgewerkt moet worden, maar dat de wet zo  is ingericht dat dat ook na de inwerkingtreding kan. Hetzelfde geldt voor het uitbreiden van het aantal maatregelen. Zo zijn het sluiten van scholen, verplichte test- en vaccinatiebewijzen en het invoeren van een avondklok op dit moment nog niet in de wet opgenomen.
De betrokkenheid van het parlement is voor dit moment weliswaar toereikend, maar de Raad van State voegt er wel aan toe dat het kabinet altijd de beginselen van de democratische rechtsstaat in het oog zal dienen te houden:
Noodzakelijke maatregelen die voor burgers (mogelijk langdurig) ingrijpend zijn, kunnen alleen effectief zijn als zij kunnen rekenen op voldoende maatschappelijk draagvlak.

 

Overzicht nieuwsberichten over corona-regels

Uitgelicht

Het kan wéér gruwelijk mis gaan

De risico’s die tot het Toeslagenschandaal hebben geleid, zijn niet verdwenen, stelde voorzitter Van Nispen van de enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening:vast bij de presentatie van hun eindrapport Blind voor mens en recht:
De blindheid voor mensen en voor hun rechten is er nog steeds. Een indringende constatering is dan ook dat het wéér gruwelijk mis kan gaan. Dit kan morgen weer gebeuren, zo lang de overheid zich niet aan de eigen wetten houdt. Zo lang grondrechten niet worden gerespecteerd, waarborgen ontbreken en rechtsstatelijk handelen niet dagelijks in praktijk wordt gebracht. Zo lang geen invulling wordt gegeven aan macht en tegenmacht. Zo lang de staatsmachten blind blijven voor mens en recht. Zo lang blijft het risico bestaan dat mensen door overheidshandelen worden vermorzeld. Dat kan ieder van ons overkomen.

 

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

trapman cover

De Nijmeegse staatsrecht-deskundige Leon Trapman toetste in zijn dissertatie Kiesrecht, verkiezingen en verkiezingscampagnes de manier waarop de Nederlandse verkiezingen zijn geregeld onder andere aan de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Ook staat hij in zijn bijna 500 pagina’s tellende boek stil bij actuele ontwikkelingen, zoals de voorgenomen herziening van het kiesstelsel en de nieuwe wetgeving rond partijfinanciering.
Trapman benadrukt dat de basis van ons systeem solide is, maar dat we constant bezig moeten blijven om onze verkiezingen vrij en eerlijk te houden. Zo stelt hij voor politieke partijen te verplichten hun interne democratie op orde te hebben.
(14.06.24)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Wij van de Grondwet

Op 2 juli 2024 droeg Hugo de Jonge zijn portefeuille van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over aan Judith Uitermark en die van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening aan Mona Keijzer.
Bij die gelegenheid hield Wytze van der Woude van het ministerie van Binnenlandse Zaken een toespraak over het belang van de Grondwet. Van der Woude zei onder andere:
De Grondwet verbindt generaties, moet mee bewegen met de tijd en tegelijkertijd niet met alle winden meewaaien. De Grondwet moet je in je hoofd en in je hart houden. Wij van de Grondwet, adviseren de Grondwet!
Van der Woude is directeur Constitutionele Zaken en Wetgeving op het ministerie van Binnenlandse Zaken.
(geciteerd in NRC 02.07.2024)

Bekijk oude afleveringen Knipoog