Raad van State pleit voor innoveren rechtsstaat
In de editie 2023 houdt de Raad van State in zijn traditionele beschouwing bij zijn jaarverslag een pleidooi om de rechtsstaat te innoveren.
Website over de 23 grondrechten in de Grondwet
In de editie 2023 houdt de Raad van State in zijn traditionele beschouwing bij zijn jaarverslag een pleidooi om de rechtsstaat te innoveren.
Het kabinet laat onafhankelijk onderzoeken of het huidige demonstratierecht nog voldoende aansluit bij de actuele ontwikkelingen. Aanleiding hiervoor zijn protestacties als het blokkeren van snelwegen en het beschadigen van kunstwerken.
In oktober 2022 beschadigden drie klimaatactivisten de glasplaat en de lijst van het Meisje met de parel. De rechtbank veroordeelde ze tot twee maanden gevangenisstraf. Het Gerechtshof Den Haag vond zo’n straf hier te ingrijpend vanwege het zogeheten chilling effect.
Begin 2022 startte de Tweede Kamer een enquête om te onderzoeken hoe de overheid fraude bestreden heeft en welke gevolgen dat voor burgers heeft gehad. Onlangs verscheen het eindrapport van de enquêtecommissie onder de veelzeggende titel Blind voor mens en recht.
Het eindverslag van informateur Ronald Plasterk geeft de details over de ‘gemeenschappelijke basislijn’ die BBB, NSC, PVV en VVD overeenkwamen voor de omgang met de Grondwet.
Op 2 november 2023 publiceerde de Adviescommissie Versterken Weerbaarheid Democratische Rechtsorde haar eindrapport Koester de democratie!
In december 2022 werd een wetsvoorstel gepresenteerd dat een partijverbod mogelijk maakt. De Raad voor de Rechtspraak toont zich nu kritisch over de procedure.
De Staatscommissie Rechtsstaat heeft via een internetconsultatie Nederlanders gevraagd mee te denken over verbeteringen van de rechtsstaat.
Naar aanleiding van een Kamermotie heeft minister Yesilgöz besloten het hoofddoekverbod op te nemen in de Kledingregeling Politie.
SGP-Kamerlid Chris Stoffer heeft een wetsvoorstel ingediend om de eerbiediging van het gezinsleven in art. 10 Gw op te nemen.
De Raad van State vindt dat de overheid burgers beter moet uitleggen wat ze niet voor hen kan betekenen.
In zijn jaarverslag over 2022 neemt De Hoge Raad de lezers in een apart hoofdstuk mee in een zaak die van begin tot eind wordt gevolgd.
Met een nieuwe wet Versterking regie volkshuisvesting wil minister Hugo de Jonge afdwingen dat er de komende jaren meer en meer betaalbare huizen worden gebouwd.
Onlangs heeft de rechtbank vastgesteld dat een burgemeester iemand niet mag verbieden online op te roepen in opstand te komen tegen coronabeleid en vuurwerkverbod.
Naar aanleiding van de arrestatie van organisatoren voorafgaand aan een demonstratie stelt het College voor de Rechten van de Mens dat het demonstratierecht onder druk staat.
Op 17 januari 2023 ging de Eerste Kamer met 56 stemmen voor en 15 tegen akkoord met het opnemen in art. 1 Gw van het discrimineren wegens handicap of seksuele gerichtheid.
Op 29 november stemde de Eerste Kamer in met een initiatiefwet om de 'geborgde' zetels in waterschapsbesturen te schrappen en zo de invloed van de kiezers te vergroten.
De aangekondigde komst van de Britse complotdenker David Icke naar een demonstratie in Amsterdam heeft de regering doen besluiten hem de toegang tot Nederland te weigeren.
De provincie Friesland wil de omgekeerde vlaggen van het boerenprotest langs de openbare wegen laten weghalen. Hoe zit het met de juridische onderbouwing van zo’n ingreep?
In de nieuwe coronawet kan de minister alleen ‘in geval van nood en onder strikte voorwaarden’ vergaande instrumenten inzetten om een pandemie te bestrijden.

Rechter als schuldige
In februari zette de rechter een streep door een inreisverbod voor drie conservatieve islamitische predikers dat de ministers Faber en Van Weel hadden uitgevaardigd. Minister Faber noemde de uitspraak van de rechter 'een zwarte dag’, Van Weel had het over 'een teleurstellende uitkomst'. De rechter werd in de socials zwaar onder vuur genomen.
Voorzitter Marc Flierstra van de Vereniging voor Rechtspraak hekelde in Trouw van 25 februari 2025 de reactie van beide ministers: ‘Door dit soort uitspraken denken mensen dat het door deze rechter komt dat de haatpredikers Nederland in mochten. De ministers zijn zo medeschuldig aan het creëren van een klimaat waarbij deze rechter als schuldige wordt gezien. Het probleem lag bij het besluit van de ministers. Die hebben hun huiswerk niet goed gedaan. Als je dat nalaat, moet je vervolgens niet verbaasd zijn als een rechter gewoon zijn werk doet en oordeelt: Zo kan het niet.’
De rechter geoordeeld dat de ministers onvoldoende hadden gemotiveerd waarom de drie sprekers een bedreiging voor de openbare orde waren.
(06.04.2025)

Filip Moons
Van stem tot zetel
Van stem tot zetel laat leerlingen van de bovenbouw havo/vwo kennismaken met de wiskundige principes in het Nederlandse kiesstelsel. Denk aan begrippen als quotum, kiesdeler en restzetel. Filip Moons van het Freudenthal Instituut van de Universiteit van Utrecht laat de leerlingen zien welke wiskundige logica achter de Nederlandse democratie zit.
Van Stem tot zetel is inmiddels aflevering 76 in de Zebra-reeks . De boekjes laten de leerlingen kennismaken met het toepassen van wiskunde bij interessante onderwerpen die normaal gesproken niet in wiskundelessen aan de orde komen. (13.12.2025)
ISBN 9789050412155, Epsilon Uitgaven, Utrecht, 2025

Bestrijd elk feit
Wie volgt wat er in de wereld gebeurt, denk eens aan de woorden van het luipaard Firapeel - Advocaat van Staat in de Vos Reinaarde - als hij koning Nobel een welgemeend advies geeft hoe deze zich als machthebber het beste kan gedragen:
'Geef nimmer toe dat U verkeerd zat.
Om 't even wat, wanneer of hoe:
U geeft Uw ongelijk nóóit toe.
Integendeel. Bestrijd elk feit
Dat een vergissing suggereert.
Val aan, verdraai, ontken, ga wild
Tekeer en accepteer geen jota
Van wat Uw kijk zou corrigeren ...
Volhard totdat zo'n feit kapseist
En wijkt voor Uw realiteit
- Zij is de basis van Uw macht.
Uw ware soevereiniteit.'
Citaat uit ReinAard (2025) waarin Tom Lanoye de Vos Reinaarde heeft 'hertaald' in een hedendaagse schelmenroman. (10.08.2025)