• Website over de 23 grondrechten in de Grondwet
 

Islamitische middelbare school wordt wél bekostigd

De Raad van State heeft de Stichting Islamitisch Onderwijs Amsterdam in het gelijk gesteld in haar zaak over de financiering tegen het ministerie van Onderwijs.

Lees meer...

Centrale Raad keurt korting op uitkering vrouw met niqaab goed

Utrecht legde een vrouw een korting op haar gezinsuitkering op omdat ze bij een sollicitatietraining haar gezichtsbedekkende niqaab niet wilde afdoen.

Lees meer...

Ook Eerste Kamer akkoord met associatieverdrag Oekraïne

Ondanks een meerderheid tegen een akkoord met de Oekraïne bij het referendum van april 2016 hebben Tweede en Eerste Kamer alsnog met het verdrag ingestemd.

Lees meer...

Handelde Fred Teeven in strijd met grondwetsartikel 18?

 

In De Groene Amsterdammer liet voormalig staatssecretaris Fred Teeven doorschemeren dat hij bewust  op rechtsbijstand bezuinigde om strengere straffen te bereiken.

Lees meer...

Raad van State wijst op gevaar referenda

In zijn Jaarverslag 2016 heeft de Raad van State stevige kritiek op referenda. Ze zouden zelfs een gevaar kunnen opleveren voor onze democratie.

Lees meer...

Democratische vernieuwing bij Kamerverkiezingen

Hoe denken de politieke partijen over democratische vernieuwingen? Meer Democratie onderzocht de partijprogramma voor de komende Kamerverkiezingen.

Lees meer...

Programma’s politieke partijen op gespannen voet met rechtsstaat

Uit onderzoek van de Orde van Advocaten blijkt dat bijna alle partijen onderdelen in hun verkiezingsprogramma’s hebben die in strijd lijken met de beginselen van de rechtsstaat.

Lees meer...

Staatscommissie Parlementair stelsel benoemd

Minister Plasterk heeft een staatscommissie onder leiding van Johan Remkes ingesteld die zich zal buigen over een staatsrechtelijke herbezinning op de parlementaire democratie.

Lees meer...

Kamermeerderheid wil discriminatie seksuele geaardheid in de Grondwet verbieden

Sinds kort is er een Kamermeerderheid die discriminatie op grond van handicap en seksuele geaardheid expliciet in artikel 1 van de Grondwet wil opnemen.

Lees meer...

Eindhoven mocht bijeenkomst ‘haatpredikers’ niet verbieden

Een jaar geleden verbood de burgemeester van Eindehoven een conferentie van ‘haatpredikers’. Deze uitspraak is volgens de rechter in strijd met artikel 9 van de Grondwet.

Lees meer...

Gemengd schoolzwemmen ook voor islamitische meisjes in Zwitserland

Het Europese Hof heeft uitspraak gedaan in een zaak van twee families tegen de Zwitserse staat. Ze eisten dat hun dochters vrijstelling kregen om deel te nemen aan het gemengd schoolzwemmen.

Lees meer...

Tweede Kamer stelt fractievorming aan de orde

De afgelopen maanden heeft een werkgroep uit de Tweede Kamer zich over het probleem rond de fractievorming gebogen. Aanleiding was de steeds verdere versnippering in de Kamer: tijdens de huidige zittingsperiode breidde het aantal fracties zich uit van elf naar zestien. Al enige tijd is de Tweede Kamer bezig om naar mogelijkheden zoeken om de gevolgen van afsplitsingen te verkleinen.

Lees meer...

Tweede Kamer akkoord met nieuwe Donorwet

Op initiatief van D66 ging de Tweede Kamer in september akkoord met de Donorwet die gebaseerd is op een actief donorregistratiesysteem. Het vraagt van de burger actief een keuze te maken om niet als donor geregistreerd te staan: ja, tenzij.

Lees meer...

Niet met vergiet op je hoofd op ID-kaart

De pastafari’s zijn aanhangers van de Kerk van het Vliegende Spaghettimonster. Voor ongelovigen zijn ze herkenbaar aan een vergiet op hun hoofd. Daar draaide het vorige maand om voor de bestuursrechter van de rechtbank Noord-Nederland. Aartsbisschop Dirk Jan Dijkstra van de pastafari’s eiste dat de gemeente Emmen zou toestaan dat iedere pastafari met een vergiet op het hoofd op de pasfoto mag op een ID-bewijs. Op 28 juli vonniste de rechter dat de leden van het kerkgenootschap niet met een vergiet op hun hoofd op een officieel identiteitsbewijs mogen.

Lees meer...

Kiesraad bepleit wijzigingen Referendumwet

In een evaluatie van het Oekraïne-referendum van 6 april komt de Kiesraad tot de conclusie dat de Wet raadgevend referendum uit 2015 in de praktijk enkele duidelijke onvolkomenheden en weeffouten blijkt te bevatten. De raad bepleit daarom de wet onder andere te wijzigen op het punt van het tussentijds bekendmaken van opkomstcijfers en het elektronische indienen van referendumverzoeken mogelijk te maken. Naast het vaststellen van de officiële uitslagen van verkiezingen en referenda adviseert de Kiesraad regering en parlement over de organisatie ervan. (06.06.16)

Lees meer...

Raad van State: Rechtsstaat geen sluitpost bij wetgeving

In zijn jaarverslag 2015 constateert de Raad van State een afnemende kwaliteit van wetgeving. De wens tot snelle besluitvorming en het verwerven van politiek en bestuurlijk draagvlak prevaleert steeds vaker boven een deugdelijke juridische toetsing, vindt de raad. De waarden van de rechtstaat mogen geen sluitpost worden bij het streven naar resultaat, snelheid en draagvlak, aldus de Raad van State.

Lees meer...

Kabinet komt met compromis hoogste bestuursrechter

VVD en PvdA spraken in 2012 af dat er één hoogste bestuursrechter zou komen in plaats van de vier die ons land nu heeft. Het idee was dat de Hoge Raad ook alle zaken zou gaan behandelen die voorheen bij de Raad van State, de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het bedrijfsleven terechtkwamen. ‘Hoge bestuursrechters kun je écht niet zomaar opheffen’ schreef Christiaan Pelgrim in NRC Handelsblad naar aanleiding van het zojuist verschenen compromisvoorstel van het kabinet. (29.02.16)

Lees meer...

Gerard Aalders schreef boek over majesteitsschennis

Bij Uitgeverij Van Brug verscheen deze maand het boek Weg met de koning! - Twee eeuwen majesteitsschennis in Nederland. Auteur Gerard Aalders belicht het verschijnsel in historisch perspectief en komt tot de conclusie dat majesteitsschennis in het verleden buitengewoon willekeurig werd toegepast. (12.02.16)

Lees meer...

Vanaf 1 juli gaat rechter scherper op ontslaggronden letten

(15.07.15) Per 1 juli 2015 is het tweede deel van de Wet werk en zekerheid in werking getreden. Eén van de belangrijkste wijzigingen is dat de werkgever voortaan nauwkeurig moet bewijzen waarom een werknemer niet meer functioneert en dat dat een grond is om hem of haar te ontslaan.

Lees meer...

Eerste Kamer verwerpt bezuiniging op rechtsbijstand

(20.01.2015) Met het aannemen van een motie van CDA-senator Franken heeft de Eerste Kamer een bezuiniging van 85 miljoen euro op de rechtsbijstand verworpen. Staatssecretaris Teeven verklaarde na afloop dat hij de motie in het kabinet gaat bespreken. De opstellers van de motie gaan ervan uit dat de regering de 85 miljoen elders in de Justitie-begroting zal vinden.

Lees meer...

Uitgelicht

Hoe goed kent u de Grondwet?

In het Nederlands Juristenblad van 2 juni 2023 publiceerde Jelle But het artikel ‘Grondwet begrepen door gewone mensen’. Hij doet onderzoek naar de internalisering van het constitutioneel recht.
In het onderzoek geeft 91 procent van de respondenten aan dat ze de Grondwet belangrijk vinden. Zo’n 74 procent zegt de Grondwet ‘op hoofdlijnen’ te kennen, 7 procent denkt de Grondwet ‘goed’ te kennen en 19 procent antwoordt de Grondwet ‘helemaal niet’ te kennen.
Volgens Jelle But zijn de Nederlanders tamelijk zelfverzekerd over hun kennis van de Grondwet. De vraag of de respondenten wisten over wat voor soort normen en waarden het de Grondwet gaat – zonder de exacte inhoud te kennen - antwoordt 89 procent deze te kennen. Maar liefst 42 procent echter geeft aan nooit een artikel uit de Grondwet te hebben gelezen …
(06.08.2023)

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Pas verschenen

demonstratierecht cov1Herman Tjeenk Willink
Het tij tegen

Minister van Staat Herman Tjeenk Willink ziet op tal van plekken in de Nederlandse samenleving de democratie haperen. In het recente verleden heeft hij er al met enige regelmaat over gepubliceerd. Onlangs verscheen een nieuw boek van zijn hand onder de titel Het tij tegen - De democratische rechtsorde als fundament.
NRC schreef erover: ‘In Het tij tegen stroopt de minister van Staat nog één keer de mouwen op om het land de oren te wassen over onze falende liefde voor de democratische rechtsorde.’
In zijn boek noemt Tjeenk Willink de dominantie van het geld als ijkpunt voor beleid en het denken in termen van management als belangrijke oorzaken van het gebrek aan vertrouwen in de politiek en het wegvallen van het draagvlak onder het overheidshandelen. (19.06.2023)

 

Bekijk overzicht pas verschenen boeken

 

 


Knipoog

Sociaal Contract

Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt mag een nieuwe politieke partij zijn, de wortels van het Sociaal Contract zijn eeuwenoud. Rousseau introduceerde het in 1762 in zijn Du contrat social ou principes du droit politique. Hij schreef dat het recht om zijn stem uit te brengen hem de plicht geeft om zich te verdiepen in zaken van algemeen belang, om er bescheiden aan toe te voegen: ‘Hoe gering mijn invloed daarop ook mag zijn’.

De Staatsregeling voor het Bataafsche Volk uit 1798 geldt als de eerste ‘echte’ Nederlandse grondwet en was - uiteraard – geïnspireerd door de ideeën van Rousseau. Meteen al in artikel 2 gaat het over het sociaal contract dat aan de basis ligt van de manier waarop de staat is ingericht:
‘Het Maatschappelijk Verdrag wijzigt, noch beperkt, de natuurlijke regten van den Mensch, dan in zoo verre zulks, ter bereikinge van dat oogmerk, noodzaaklijk is.’
(28.08.23)

Bekijk oude afleveringen Knipoog